Akkışla halkı, Orta Asya’dan göçebe oba olarak gelmiş ve bugünkü ilçe sınırları içerisine yerleşmiştir. Kuruluş tarihi belli olmamakla beraber 1804 yılında Kuzugüdenli namı ile ilçenin doğusundaki Hınzır Dağı eteklerine yerleşmişlerdir. İlk yerleşimden sonra 45 pare köy var iken, bugün 2 kasaba ve 5 pare köy kalmıştır.

Daha önceleri Sivas iline bağlı iken Kayseri’nin il olması ile birlikte Kayseri ili Pınarbaşı (Aziziye) ilçesine bağlanmıştır. Bünyan’ın ilçe olmasıyla birlikte Bünyan ilçesine bağlanmış ve bu durum 1987 yılına kadar devam etmiştir.

1953 yılında belediye teşkilatı kurulan Akkışla İlçesi 19.06.1987 tarih ve 19507 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3392 Sayılı Kanunla Akkışla İlçesi olarak faaliyete geçmiştir.

İlçe Akkışla adını; kuzeyinde bulunan kayaların beyazlığından AK, hayvanların kış aylarında dışarıda kalmasına müsait olduğundan KIŞLA kelimesini birleştirerek almıştır.

Akkışla İlçesi Kayseri İli’ne 80 km. uzaklıkta olup, doğusunda Pınarbaşı, batısında Sarıoğlan, kuzeyinde Gemerek, güneyinde Pınarbaşı ve Bünyan ilçeleri bulunmaktadır.

İlçe merkezinin deniz seviyesinden yüksekliği 1350 m. dir. Arazi itibari ile toprakların % 60 kadarı dağlıktır. Bu dağlar derin vadilerle yarılmıştır. Akkışla İlçesi ile Pınarbaşı İlçesi arasında Hınzır dağı bulunmaktadır. Dağlar güneybatıdan doğuya uzanmaktadır. Aynı zamanda dik ve sarp, yer yer tatlı meyilli sırtlardan oluşmaktadır. İlçe sınırları içerisinden geçen Kesdoğan ve Acısu çayı Kızılırmak’a ulaşmaktadır. İlçe yüzölçümü 546 km2 dir.

İklim olarak karasal iklim özelliklerini taşır, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Ortalama yağış miktarı m2 ’ ye 400-500 mgr. düşmektedir. İlçe genelinde meteoroloji istasyonu olmadığından meteorolojik göstergeler hakkında kesin bilgiler elde edilememektedir.

Bitki örtüsü bozkır olup, yerleşim yerleri ise meyve ve kavak ağaçları ile kaplıdır. İlçe genelinde 10.000 hektar ormanlık ve 15.000 hektar çayır ve mera alanı vardır. Mera alanları coğrafi olarak dağınık ve bitki örtüsü olarak fakirdir.

İlçe’de; biri merkez olmak üzere üç belediye kuruluşu vardır. İlçe merkezi beş Gömürgen 3, Kululu 4 mahalleden teşekkül etmiştir. İlçeye bağlı iki kasaba ve beş köy bulunmaktadır. Mezra ve bucağı yoktur.

İlçe merkezinde yerleşim genel olarak toplu yapılan konutlardadır. Müstakil olarak da bağ, bahçe ve tarla sahipleri tarafından daha modern konutlar yapılmaktadır. Köylerde elektrik, su ve kanalizasyon gibi sorunlar toplu yerleşmeyi zorunlu kılmıştır. İlçe merkezine bağlı mezra ve oba bulunmamaktadır.

2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı Sonuçlarına göre İlçe merkezi nüfusu 3.265 kişi, köyler nüfusu 6.599 kişi, genel toplam ise 9.864 kişidir. Nüfusun %51’i kadın, %49’u erkektir. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde 4.89, köylerde ise –14.12 olup, toplamda ise –8.22 nüfus azalması görülmektedir. Akkışla’da geçimini temin edecek iş imkanı bulunmadığından son yıllarda dışarıya büyük oranda göç olmaktadır. Bu durum Akkışla nüfusunun düşmesine neden olmaktadır.

 İlçe halkının geçim kaynağı tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Akkışla’da faal nüfusun %65 kadarı ufak çaplı tarım ve hayvancılık ile uğraşmakta olup, kalan %35’i yurtiçinde ve yurtdışında geçici veya kadrolu işçi, memur, esnaf ve çeşitli sektörlerde çalışmaktadır.

Tarımsal faaliyet olarak yem bitkileri, yıllık 3.800 ton buğday, 850 ton arpa, 160 ton çavdar ve baklagillerden nohut ile yeşil mercimek üretilmektedir. Arazinin 20.000 hektarı tarım dışı kullanılmayan arazidir. İlçede bir Tarım Kredi Kooperatifi hizmet vermektedir. Tarımsal faaliyetler ticari amaçla değil halkın kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapılmaktadır. Son zamanlarda tarımla uğraşanların sayısında azalma görülmekte ise de süt toplama merkezinin faaliyete geçmesi ile birlikte hayvancılıkla uğraşanların sayısında bir artış olduğu görülmekte ve bu artışın devam edeceği düşünülmektedir.

İlçe dahilinde 3.290 adet büyükbaş hayvan, 45.000’e yakın adet küçükbaş hayvan bulunmaktadır. İlçe’ye has kök boyası ile Gömürgen kasabası ve Ganişeyh köyünde kilim, heybe, seccade vb.el sanatları ile halı dokumacılığı yapılmaktadır.

İlçe dahililinde ticari faaliyette bulunan işletme ve sanayi kuruluşu sayılabilecek hiç bir tesis bulunmamaktadır. Birkaç ufak çapta demirci ve marangoz atölyesi faal durumdadır. İlçenin ihtiyacına cevap verecek bir küçük sanayi sistesi kurulmasına gereksinim duyulmaktadır. Ticari faaliyet olarak, tarım ve hayvan ürünlerinin Kayseri merkezine pazarlanması şeklinde yapılmaktadır. Özellikle elma ve girebolu meyvesinin pazarlaması da kapıdan yapılmaktadır.

İlçe halkının büyük bir bölümü tarım ve hayvancılıkla uğraştığından yazın tarla, bağ ve bahçe işleri, aynı zamanda hayvancılıkla uğraşanlar daha iyi verim alabilmek için yazın yaylalara çıkarlar. Kışın ise hayvanlarını ağıllara çekerek bakımlarını burada yaparlar. İlçede yaşayan genelde yurtdışında bulunan ilçe halkının her yıl 6’ıncı ve 7’inci aylarda ilçeye gelmesi ile birlikte sosyal yaşantıda canlanma yaşanmaktadır. Evlenme ve nişanlar genelde bu aylarda yapılmaktadır.

İlçe genelinde 1937 yılına kadar okur-yazar olan yok denecek kadar az iken, bu gün okur-yazar oranı % 93 ‘e çıkmıştır. Okur-yazar nufusun %38’i ilkokul, %28’i ortaokul, %18’i lise, %6 sı yüksekokul mezunudur. Son yıllarda yüksekokul mezunlarında gözle görülür bir artış yaşanmaktadır.

İlçenin Kayseri’ye 80 km. uzaklıkta olması nedeniyle ilçede yaşayanların büyük bir kısmı sosyal ve kültürel faaliyetten mahrumdur. İlçe genelinde sinema, kültür sitesi, çocuk bahçesi, dinlenme parkı ve lunapark gibi eğlence yerleri bulunmamaktadır.

İlçe yakınlarında ve bağlı köylerde mevcut mağaralar ve kalıntılardan, bu yöre yerleşiminin M.Ö.4000-1200 yıllarında Etiler’e kadar dayandığı anlaşılmaktadır. Bu yöre İran, Asur, Kapadokya ve Roma Kültürlerini yaşamış, Anadolu Selçuklu Devleti ile Türkleşmiştir.

Bölgedeki tarihi eserler Selçuklular zamanından kalmıştır. Bu eserler Merkez ve Büyük Bürüngüz Köyündeki camilerle, Sultanhanı ve Karadayı Köylerindeki kervansaraylardır. Bölge 1515 tarihinde Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı Devleti topraklarına katılmıştır.

Önceleri “Sarımsaklı Karyesi” adını taşıyan ilçe, 1895 yılında Pınarbaşı ilçesinden ayrılarak “Bünyan-ı Hamit” adıyla ilçe olmuştur. “Bünyan” Arapça’da “yapı” anlamına gelmekte olup, “Bünyan-ı Hamit” de “Hamid’in Yapısı” anlamındadır.

1908 yılında Meşrutiyetin ilanı ile Abdülhamit tahtan indirilince ilçenin isminden “Hamit” kelimesi kaldırılmış, isim Bünyan olarak kalmıştır. Bünyan ilçe olmadan Sivas ilinin Pınarbaşı (Aziziye) ilçesine bağlı iken, 1908 yılında müstakil ilçe olmuştur. 1912 yılında Sivas ilinden ayrılarak Kayseri iline bağlanmıştır.

 İlçe merkezi, 1900 metre yüksekliği olan Koramaz dağının kuzey yamaçlarına kurulmuştur. İl merkezine uzaklığı 40 km. toplam yüzölçümü 1306 km2 olan ilçenin rakım 1375 m.dir.

36-37 boylam ve 38-39 enlem dereceleri arasında bulunan ilçe, doğuda Pınarbaşı, güneyde Tomarza ve Talas, batıda Kocasinan ve Melikgazi, kuzeyde Sarıoğlan, Akkışla ilçeleri ile çevrilidir. Erciyes dağının 40 km. kuzeydoğusundadır.

Akarsuları ise, Sarımsaklı, Topsöğüt Köyü Taçın Suyu, Kahveci Suyu, Elbaşı Suyu, Samağır Suyu, Girveli Suyu, ilçe merkezinde çepil suyu mevcuttur.

İlçede karasal iklim hüküm sürer. Yazları sıcak ve kurak kışları soğuk ve kar yağışlı geçer. Yağmurlar en çok nisan-mayıs ve ekim aylarında yağar. Kar ise aralık, ocak-şubat aylarında yağar. Yıllık yağış tutarı 35 cm.dir. Yağışlar genellikle batıdan gelir. Yıllık ortalama sıcaklık 10 derece civarındadır. Gece ile gündüz arasındaki ısı farkı çok fazladır. Kışları Kuzeyden poyraz, yazları doğudan karayel, güneyden lodos en çok esen rüzgarlardır. İlçe merkezinde daha çok doğudan batıya “Boğaz Yeli” denen soğuk rüzgar eser.

Bünyan’da ormanlık ve koruluk yoktur. Dağlarda kendiliğinden yetişen bodur çalılıklara ve keven bitkisine rastlanmaktadır. Son yıllarda ilçe merkezinde ve köylerde bulunan su boylarında kavak ve söğüt ağaçları dikilmeye başlanmıştır. Bünyan ve köylerinde meyveciliğe yönelik meyve bahçeleri mevcuttur.

Bünyan İlçe’si, Merkez ve Elbaşı Bucağı ile bağlı köylerden oluşmaktadır. Merkeze bağlı köy sayısı 19, Elbaşı Bucağına bağlı köy sayısı 7 olmak üzere 26 köy mevcuttur.

Merkeze bağlı B.Tuzhisar Köyü 1963 yılında, Akmescit, Karakaya ve Y.Süksün Köyleri 1989 yılında Elbaşı ve Koyunabdal Köyleri 1992 yılında, B.Bürüngüz ve Güllüce Köyleri de 1998 yılında belediye olmuştur.

Ayrıca ilçe merkezinde 14 mahalle, B.Tuzhisar Beldesinde 3 Mahalle, Karakaya Beldesinde 3 Mahalle, Koyunaptal Beldesinde 3 Mahalle, Yeni Süksün Beldesinde 2 Mahalle, Akmescit Beldesinde 2 Mahalle, Elbaşı Beldesinde 2 Mahalle, B.Bürüngüz Beldesinde 1 Mahalle ve Güllüce’de 1 Mahalle olmak üzere toplam 31 mahalleden oluşmuştur. 26 Köy olmak üzere 57 muhtarlık mevcuttur.

2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı Sonuçlarına göre İlçe merkezi nüfusu 12.510 kişi, köyler nüfusu 27.032 kişi, genel toplam ise 39.542 kişidir. Kadın sayısı erkek sayısından fazladır. Nüfus göçler nedeniyle son yıllarda azalma eğilimine girmiştir. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde -8.74, köylerde ise –7.72 olup, toplamda ise –8.04 nüfus azalması görülmektedir.

İlçe ekonomisinde belli başlı ekonomik uğraş tarım ve hayvancılık, mevsimlik inşaat işçiliği ve halıcılıktır. Tarla tarımı bütün köylerde ve İlçe merkezinde en temel uğraş olup sadece hayvancılıkla geçinen köy bulunmamaktadır. Ancak ekonomisinde hayvancılığın ağır bastığı köyler vardır. Tarım ve hayvancılıkta verim arzu edilen ölçüde olmamaktadır.

Halıcılık konusu ekonomiye katkı anlamında İlçe merkezi ve köylerde ailelerin çoğunda uğraşılan bir zanaat dalı olarak yerini korumakla birlikte, son 10 yıl içinde önemi ve kapsamı sürekli azalmaktadır. Hemen her evde bir halı tezgahı mevcut olup kadınlar tarafından halı dokunmaktadır. İlçenin ülke genelinde ve yurt dışında adının duyulmasına sebep olan Bünyan halıcılığının ekonomik şartlara ve makine halıları üretimi ile rekabet etmesi günden güne zorlaşmaktadır. İlçe’de halıcılık alanında kooperatifleşme olmadığı için Bünyan halısının, makine halıları ile ve diğer el dokuma halılarla rekabet şansı azalmaktadır. Bu durum İlçe’de halıcılığın gerilemesine yol açmaktadır. Halıcılıktaki olumsuz gelişmeler, Sümerbank Yünlü Dokuma Sanayi A.Ş. nin özelleştirilmesi ve Kayseri-Malatya karayolunun Bünyan merkezine uğramadan geçen yeni güzergahı gibi etkenler ilçe ekonomisini olumsuz yönde etkilemiş, gerek istihdam alanında , gerekse halkın gelir düzeyinde büyük ölçüde gerilemeye neden olmuştur. Bu durum ilçeden göçleri arttırmaktadır.

İlçe merkezinde küçük ticaret alanı dışında Bünsa, Bünteks, Bünyan Gıda, Özden Gıda’nın teşkil ettiği küçük sanayi kuruluşları bulunmakta, ancak yeterli istihdamı sağlamadığı için iş gücünün bir bölümü günlük geliş-gidiş yapmak suretiyle Kayseri’de çalışma imkanı bulabilmektedir. İlçe merkezi ve köylerde özellikle büyük şehirlere yaz döneminde inşaat sektöründe çalışmak için yoğun iş gücü göçü olmaktadır. Sürekli ve dönemsel işsizlik halihazırda ilçenin en büyük sorunu olarak görülmektedir.

İlçe eğitime düşkün bir yapıya sahip olup, çok yaşlıların dışında okuma yazma bilmeyen yok gibidir. Okuma yazma oranı %99’dur. İlçe genelindeki tüm okullarda “Tekli Eğitim” yapılmaktadır.

İlçe merkez ve köylerdeki konutlar eskiden birbirine yanaşık ve toprak örtülü olarak yapılmış olup, halen mevcutları vardır. Yeni yapılan binalar ise betonarme ve çatılı olarak yapılmaktadır. Tarihi değeri olan ve konak tabir edilen bina vardır ve sahipleri tarafından konut olarak kullanılmaktadır. Yerleşim merkez ve köylerde toplu bir görünüme sahiptir.
Mezra şeklinde dağınıklık yok denecek kadar azdır. Sadece Koyunabdal Kasabasında mezra bulunmaktadır. İlçe merkezinde ve Karahıdır köyünde birkaç çiftlik yerleşimi vardır. Toplu yerleşim dolayısıyla devlet hizmetleri rahat götürülebilmektedir.

Bünyan merkez ve köyleri eskiden beri devlet dairelerinde devlet-halk ilişkilerini üst seviyede yürütmektedir. Vatandaş devlet dairelerine rahatlıkla girip işini yapabilme, gerekli bilgiyi alma alışkanlığına sahiptir. Vatandaş istek ve ihtiyaçlarının giderilmesinde takipçi ve sonuçlandırıcı bir yapıya sahiptir.

Ayrıca Sultanhanı, Karadayı ve B.Bürüngüz Köylerinde Selçuklulardan kalma tarihi binalar ve kervansaraylar mevcuttur.

İlçe merkezi ile bağlı yerleşim yerlerinde hiçbir eğlence merkezi yoktur. Ancak Bünyan Belediye Başkanlığının kurmuş olduğu Alabalık Üretme Çiftliği, Sarımsaklı Çayı’nın kaynağı olan Pınarbaşı mevkii ile Özden Gıda A.Ş.’nin kurmuş olduğu Mersin Önü mevkiinde Kayseri-Malatya karayolu üzerindeki çiftliği mesire yeri olarak ilçe halkının ve dışarıdan gelen misafirlerin ilgisini çekmekte, azda olsa vatandaşın eğlence ihtiyacına cevap verebilecek kapasiteye sahiptir.

Develi, 1071 Malazgirt Savaşından sonra Anadolu’ya yerleşen Selçuklular zamanında önemli bir yerleşim merkezi olmuş, Selçuklulardan sonra Karamanoğlu Beyliğine katılmıştır. 1474 Yılında Osmanlı İdaresine geçmiştir

1856 yılında bucak merkezi haline getirilen ilçe 1864 yılında eyaletler kaldırılıp, vilayetler kurulduğunda, Ankara Vilayeti, Kayseri Livası’na bağlanmıştır. 1866 Yılında ilk belediye teşkilatı kurulmuş, 1870 yılında da ilçe merkezi haline getirilmiştir. 1989 yılında Gazi, 1957 yılında Zile, 1966 yılında Şıhlı, 1967 yılında Sindelhöyük köylerinde belediye kurulmuştur.

Develi İlçesi İçanadolu Bölgesinin Orta Kızılırmak bölümünde 38 –2 7 kuzey enlem, 33-17 doğu boylamında bulunmaktadır. Erciyes Dağı’nın 6 km. güneyinde kurulmuştur. Bugünkü sınırları doğusunda Tomarza İlçesi ve Adana İlinin Tufanbeyli İlçesi, güneyinde Yahyalı İlçesi ile Adana İli’nin Saimbeyli ve Feke İlçeleri batısında Yeşilhisar ilçesi, kuzeybatısında İncesu İlçesi yer alır.

İlçe, Tekir yaylası istikametinde Kayseri’ye 45 km. İncesu istikametinde 86 km. uzaklıkta olup, Kayserinin en büyük ilçesidir. Yüzölçümü 1887 km2 olup, deniz seviyesinden yüksekliği 1150 metredir. En büyük Dağı Kayserinin sembolü durumundaki Erciyes Dagı, Karasivri Dağı, Büyük Kartın (Peri Kartın), Göktepe (Yeşil Tepe), Sümengen (Süvegen) ve Bakır Dağı’dır. En önemli akarsuları Seyhan Nehrinin en büyük kolu olan Zamantı Irmağı, Develi Çayı (Fenese Suyu), Elbiz ve Köşkpınarı’dır. En önemli gölleri Kurbağa gölü ile Sultan Sazlığı’dır.

İlçede karasal iklim hüküm sürer. Yazları sıcak ve kurak kışları soğuk ve kar yağışlı geçer. Yağışlar daha çok ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde görülür. İlkbahar ve Sonbahar mevsimlerinin sakin ve açık günlerinde kırağı ve don olayı müşahede edilir. Bu olaylar tarımı olumsuz etkiler. Ortalama yağış miktarı 366,6 mm.’dir.

İlçe topraklarında genellikle bozkır bitki örtüsü hakimdir. Yüksek kesimlerde yer yer orman alanlarına rastlanılsa da bozkır ve çalılıktır. İlçe’de meyveciliğe yönelik meyve bahçeleri gelişmiş.

İlçe mülki sınırları içerisinde biri merkez olmak üzere 4 kasaba belediyesi, 45 köy ile 5 köye bağlı 7 mezra bulunmaktadır. 25’i ilçe merkezinde 11’i kasabalarda olmak üzere toplam 36 mahalle vardır.

2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre merkez nüfusu 35.084, köylerin nüfusu 35.809 olup, toplam nüfus 70.893’tür. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde 6.24, köylerde ise -10.72 olup, toplamda ise –2.69 nüfus azalması görülmektedir.

İlçenin başlıca gelir kaynaklarından biri tarım ve hayvancılık olup, lokomotif iş kolu olan inşaat sektörü de önemli bir yer tutmaktadır. İlçe tarım arazisinin bitki örtüsü ve ekim alanlarına göre dağılımı 49.500 ha. Hububat ekimi (buğday, arpa, çavdar, nohut, mercimek, ve fasulye) ayrıca sanayi bitkilerinden şekerpancarı ve ayçiçeği ekilmektedir. Meyve ve sebze üretimi de tarımda önemli sayılabilecek bir paya sahiptir. Epçe, Tombak, Sarıca, Gazi, Karacaviran, Sindelhöyük, Soysallı, Çayırözü, Zile ve Merkez olmak üzere 10 adet sulama kooperatifi mevcuttur. Ayrıca Gazi ve Sindelhöyük Kasabalarında 2 adet Kalkınma Kooperatifi vardır.

İlçe’de yoğun olarak koyun ve sığır yetiştiriciliği yanında kanatlı ve tek tırnaklı hayvan yetiştiriciliği de yapılmaktadır.

İlçe’de üç önemli fabrika dışında, 1994 yılından itibaren yatırımlar nedeniyle artan fabrika sayısı 1999 yılında 11’e kadar çıkmışken bugün itibariyle 9’a düşmüştür. İş ve çalışma hayatını engelleyen ciddi bir problem bulunmamaktadır.

Geleneksel el sanatları olarak köylerde halıcılık ve Sindelhöyük kasabası ile Yenihayat köyünde hasırcılık yapılmaktadır.

Develi’de Küçük sanayi Sitesi’nin hizmete girmesi ile Halı Fabrikasının açılması adeta bir dönüm noktası olmuştur. Halen faaliyette bulunan ve ülke çapında üretim yapan 3 firmada yaklaşık olarak 1600 kişi istihdam edilmektedir. Bunlardan Saray Halı A.Ş., Asil Deri A.Ş. ve Gazi Keçe Fabrikası dışında, diğerleri küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluşlarıdır. Ayrıca halkın, tamir, bakım ve onarım ihtiyaçlarını karşılayacak küçük sanayi kuruluşları vardır. Halkın bir kısmı da kendi çapında ticaretle uğraşmaktadır. İlçede bol miktarda çinko, kurşun, pomza yatakları mevcuttur.

İlçe genelinde okuma-yazma oranı % 97 civarındadır. Sosyo-Kültürel yapılar olarak; bir kapalı spor salonu ile ilçe stadyumu bulunmaktadır. İşyerleri şehrin merkezi kısımlarında genellikle işhanı ve çarşılarda toplandığı görülür. İlçe’de 1.amatör kümede mücadele eden 2, ikinci amatör kümede mücadele eden 2 futbol takımı ilçeyi temsil etmektedir. Kültürel değerlerin en önemlisi her yıl yapılmakta olan geleneksel Aşık Seyrani Kültür ve Sanat Festivalidir.

İlçede Konutlar genelde yığma, kargır ve betonarme olup, son yıllarda betonarme yapıların sayısı hızla artmaktadır. Yapı kooperatifçiliği ile toplu yaşama geçiş süreci hızlanmıştır.Halk geleneklerine sıkı sıkıya bağlıdır. İlçe genelinde giyim kuşam çağdaş görünüm arz eder. Yerleşim yerleri genel olarak toplu halde olup, kış, yaz rahatlıkla ulaşım sağlanmaktadır.

İlçe genelinde okuma-yazma oranı % 97 civarındadır. Sosyo-kültürel yapılar olarak; bir kapalı spor salonu ile ilçe stadyumu bulunmaktadır. İşyerleri şehrin merkezi kısımlarında genellikle iş hanı ve çarşılarda toplandığı görülür. İlçe’de 1.amatör kümede mücadele eden 2, ikinci amatör kümede mücadele eden 2 futbol takımı ilçeyi temsil etmektedir. Kültürel değerlerin en önemlisi her yıl yapılmakta olan geleneksel Aşık Seyrani Kültür ve Sanat Festivalidir.

İlçenin kuruluş yılları çevredeki eserlere göre Hitit’ler Devrine kadar uzanır. Hitit’lerden sonra ilçe ve çevresinde çeşitli medeniyetler hüküm sürmüş olup, bunlardan en belirgini Roma ve Osmanlı Medeniyetleridir.

Cumhuriyetin ilk yıllarında Yozgat İl’i Boğazlıyan İlçesine bağlı bir nahiye durumunda iken, 1925 yılında Yozgat İl Daimi Encümeninin kararı ile ‘Kurtuluş ‘ anlamına gelen ‘FELAHİYE’ adını almıştır. İlçe 1926 yılında Kayseri İl’i merkez bucaklarından Güneşli “Mancusun”a bağlanmıştır. 15.10.1930 tarihinde bucak olmuş ve daha sonra 07.10.1957 tarihinde 7033 Sayılı yasa ile ilçe olmuştur.

Felahiye İlçesi yerleşim yeri olarak Kayseri İlinin kuzeydoğusunda, Kızılırmak yayı içerisinde kurulmuş olup, deniz seviyesinden yüksekliği 1150 m.dir.

İlçenin yüzölçümü 412 km2 dir. Yüzey şekilleri engebeli düz vadiler, düz ovalar ve dağlardan oluşmaktadır. Belli başlı dağları kuzeydoğusunda bulunan Akdağlar, batısında bulunan Kurşunlu dağları ile çevrilidir. Her türlü ekim ve dikime elverişli olan sulanabilen Darlı Özü, Kepiç Özü, Aşağı ve yukarı Öz’lerdir. Delice Özü ilçenin ovalarını oluşturmaktadır. İlçenin akarsuları; İlçe ile Kayseri Merkez İlçe sınırlarını oluşturan Kızılırmak İlçenin merkezinden geçmektedir. İlçe sınırları içinde sulama amaçlı Darılı Gölet’i ve Celal Atik Göletleri mevcuttur.

İlçenin iklimi steptir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve sert geçmektedir. En fazla yağışı ilkbahar mevsiminde almaktadır. Genellikle Nisan ve Mayıs aylarında düşen bol yağış kuru tarım ürünleri açısında çok yararlı olmaktadır.

İlçe’nin Büyüktoraman Kasabası ile Silahtar Köyünde az miktarda ormanlık alan Kayapınar Kasabası, Alabaş ve Menteşe köylerinde meşelik alan mevcuttur.

Dağlarda seyrek çalılık olup çöküntü alanlarında ise tarım ürünleri ile bağ ve bahçe ürünleri yetiştirilmektedir.

İlçeye 2 kasaba ve 9 köy bağlıdır. İlçe ile kasabaların, ilçe ile köylerin arası asfalttır. Yerleşim yerlerinde toplu yerleşim egemen olup, Orta Anadolu’nun karakteristik özelliklerini taşımaktadır. Genel olarak halk yönetime yardımcı ve saygılıdır. Yönetimle halk arasında yakınlık ve ahenk mevcuttur.

2000 Yılı Genel Nüfus Sayımına göre de İlçe nüfusu 6.015, kasaba ve köy toplam nüfusu 10.635, toplam nüfus 16.650’dir.

2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre nüfusun azaldığı görülmektedir. Nedeni ise eğitim, sağlık hizmetleri, işsizlik ve büyük şehirlere olan göçten kaynaklanmaktadır. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde -9.32, köylerde ise -4.46 olup, toplamda ise –6.24 nüfus azalması görülmektedir.

Halkın büyük çoğunluğu tarım ve hayvancılıkla geçinmektedir. Yurtdışında çalışan çok sayıda işçinin ekonomik katkıları ikinci sırada öneme sahiptir. İlçe’de tarıma elverişli arazi miktarı 16.000 Hektardır. Tarımsal faaliyetlerdeki sırayı tarla ziraati, ikinci sırayı ise hayvancılık almaktadır. Kızılırmak havzası ve Bağırsak Mevkii mikro klima özellikleri açısından seracılığa uygundur.

İlçe’de sanayi ve ticaret faaliyeti yok denecek kadar azdır. Felahiye Kaymakamlığı ile Belediye ve Köylere Hizmet Götürme Birliği bünyesinde 1994 yılında Süt Toplama ve Soğutma Merkezi, kurulmuş olup, üreticilerin mevcut sütlerini toplayarak pazarlamakta ve hayvancılığın gelişmesine önemli bir katkı sağlamaktadır.

İlçe’de halkın büyük bir çoğunluğu tarım ve hayvancılıkla geçinmekte olup, yurtdışında çalışan işçiler de önemli gelir kaynağı oluşturmaktadır. İlçe merkezindeki konutların çoğu yeni ve oturulabilir durumdadır. Konutların tamamına elektrik, su ve kanalizasyon hizmeti getirilmiştir. Köylerde ise binalar çoğunlukla yığma ve kargir’dir. Bütün köylerin elektrik, su, okul, yol ve telefonu mevcuttur.

Halkın çoğunluğu işsizdir. İşsizlik nedeniyle ilçe çok yoğun bir göç yaşamaktadır.

Kayseri İline uzaklığı yaklaşık olarak 11 km. olan ilçenin merkez rakımı 1350 m. olup, ilçe halkının Oğuz Türklerinin Kayı Boyu’na mensup olduğu rivayet edilmektedir. Hacılar halkı ilk defa 1411-1500 yılları arasında, ilçe sınırları içerisindeki Beğendik mahallesinin Dört Kuyular mevkiine yerleşmiş olup, daha sonra çeşitli nedenlerden dolayı 1726 yılında yerleştikleri Dört Kuyular mevkiini terk ederek şu anda bulunulan yere yerleşmişlerdir.

İlçe arazisi küçük ekim alanları ve bahçeleri dışında genellikle volkanik kaya ve tepelerden oluşmaktadır. Arazi, yapı itibariyle güneyden kuzeye, batıdan doğuya doğru eğimlidir. Ancak doğa güzelliği , mesire yerleri, bağ ve bahçeleri ile gezilip görülmeye değer bir ilçedir. İlçenin 208 km2 yüzölçümü bulunmaktadır. İlçe sınırları içerisinde kayda değer akarsu ve göl bulunmamaktadır. İlçemiz tipik bir karasal iklime sahiptir.Yazları sıcak ve kurak kışları ise soğuk ve kar yağışlı geçmektedir.Ayrıca ilçemizin bitki örtüsü bozkırdır.

Hacılar Çevresinde yer alan dağlarımız :

Erciyes Dağı, Lifos Dağı, Çarık Dağı, Selim’in Kartın Dağı, Sesli Dağı, Boz Dağı, Süt Donduran Dağı, Oğlakkıran Dağı, Kefeli Dağı, Peri Kartını Dağı, Yanık Dağı, Kızıl Tepe Dağı, Hasan Dağı, Üç Tepeler Dağı, Guskunkıran Dağı,

İdari bakımdan önceleri Kayseri Merkez İlçeye, daha sonra ise Melikgazi İlçesine bağlı olan Hacılar, 18.05.1990 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 3647 sayılı kanunla ilçe olmuş ve 09.09.1991’de resmen faaliyete geçmiştir.

İlçe, Kayseri İlinin güneyinde, Erciyes Dağı eteklerinde kurulmuştur. Erciyes Dağının önemli bir bölümü ilçe sınırları içerisinde bulunmaktadır. İlçenin kuzey ve doğusunda Melikgazi İlçesi, güneyinde Develi İlçesi, batısında İncesu İlçesi bulunmaktadır. İlçe sınırları içerisinde Erciyes Dağı dahil olmak üzere irili ufaklı 15 civarında dağ bulunmaktadır.

Hacılar İlçesi Merkez Belediye, 10 Mahalle ve 2 Köy Muhtarlığından oluşmaktadır.

Halk önceleri bağcılık, tarla ziraat, hayvancılık ve el sanatları ile meşgul iken, günümüzde sanayii ve ticaret ön plana çıkmıştır.
Bu gün ilçemizde gözlenen, tarla bitkileri ve meyvecilik alanındaki faaliyetlerin ekonomik önemi bulunmamaktadır.

Karpuzsekisi köyü ve Hürmetçi mahallesinde de geniş meralar bulunup büyükbaş hayvan yetiştiriciliği bakımından önemli potansiyele sahiptir.

DİE 2000 Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre, İlçenin toplam nüfusu 20,896 kişidir. Bu nüfusun 19.915’ü ilçe merkezi sınırları içerisinde bulunmakta olup, 981 kişisi’sı ilçe merkezine bağlı 2 köyde yaşamaktadır. İlçenin genel olarak nüfus durumu aşağıda gösterildiği gibidir:

Sosyal Durum:

İlçede Yukarı Mahalle, Orta Mahalle, Aşağı Mahalle konut bakımından eski ve taş binalardan oluşmaktadır. Ayrıca İlçemizin konut problemine çözüm üretmek, planlı kalkınmaya katkıda bulunup, orta gelirli vatandaşlarımızın ev sahibi olmaları için ilçemizde yakın zamanda bir çok yapı konut kooperatifi kurulmuş bunların bir kısmı faaliyetlerini tamamlayarak İlçe Halkının hizmetine sunulmuştur. Yeni Mahalle, Erciyes ve Akyazı Mahallelerinde betonarme konutlar inşa edilmektedir. Ayrıca Beğendik, Yediağaç ve Akdam Mahalleleri yerleşim itibariyle bağ ve bahçeleri ile dikkat çekerek güzel bir görünüm sergilemektedir.

Düzenli olarak gıda kontrol, çevre sağlığı çalışmaları su kontrol, ve aşı çalışmaları yapılmaktadır.

Eğitim ve Kültür Durumu:

İlçe merkezinde İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Halk Eğitim Müdürlüğü, l Anadolu Lisesi, l Çok Programlı Lise ve 7 İlköğretim Okulu bulunmaktadır. Merkeze bağlı köylerde toplam 2 İlköğretim Okulu ve Karpuzsekisi Köyüne bağlı Gerbula Mezrasında da l İlköğretim Okulu vardır.

İlçe merkezinde bulunan 6 İlköğretim Okulundan dördünü ve köylerde bulunan okulları muhtelif tarihlerde hayırsever vatandaşlar yaptırmıştır. Ayrıca, Ayşe Simitçioğlu İlköğretim Okulu olarak inşaatına başlanılan, inşaat tamamlandıktan sonra Anadolu Lisesi olarak eğitim ve öğretime geçen Baki Ayşe Simitçioğlu Anadolu Lisesi’nin bazı giderleri, hayırsever Baki SİMİTÇİOĞLU tarafından karşılanmıştır.

Çok Programlı Lise’nin inşaatına 13.03.l993 tarihinde başlanmıştır. 19.08.l996 tarihinde eğitim ve öğretime geçmiştir.

Baki Ayşe Simitçioğlu Anadolu Lisesi l997 Yılı Mayıs ayında kendi binasına taşınarak öğretime başlamıştır.

Rasim Çetinkaya Halk Eğitim Merkezi l993 yılında hizmete açılmış olup, bu güne kadar temel giyim, makine nakış, bilgisayar, el sanatları okuma yazma, kumaş boyama, halk oyunları, iğne oyası, teknik arıcılık gübre ve gübreleme, bağcılık, ÖSS LGS, İngilizce, Bilgisayarlı Muhasebe, Arapça, Ev mefruşatı, Aerobik, halk müziği dallarında kurs düzenlenmiştir. 2006 yılı itibariyle 18 branşta kurs açılmış,30 kurstan 229 kursiyere bitirme belgesi verilmiştir.

İlçe Sağlık Durumu :

İlçe genelinde 2 Sağlık Ocağı ve 2 Sağlık Evi bulunmakta olup, buralarda ilçe halkına poliklinik hizmeti verilmektedir. Gıda kontrol ve çevre sağlığı çalışmaları, su kontrol çalışmaları yapılmaktadır. Sağlık ocaklarında düzenli bir şekilde aşı çalışmaları da devam etmektedir.

Kültür ve Turizm :

Hacılarda halk tarafından ziyaret edilen ve kutsal sayılan yerler

1. Erenler Türbesi : Erenler Mevkisindedir.
2. Hasan Dede Türbesi : Hasın Dağı Mevkisindedir.
3. Sakar Dede Türbesi : Beğendik Mahallesinde ve Dört Kuyular Mevkisindedir.
4. Sesli Dede Türbesi : Sesli Dağı üzerindedir.
5. Şıh Arslan Dede Türbesi : Şıh arslan Dağı üzerindedir.
6. Gelincik Kayası : Kelyazı Mevkisindedir.

Din Hizmetleri :

Müftülüğümüz binasının mülkiyeti Türkiye Diyanet Vakfına ait olup 971m2 bahçe içerisinde 150m2 oturumlu tek katlıdır.

İlçemiz genelinde merkezde 23 camimiz bulunmaktadır.

Merzifonlu Karamustafapaşa bir Bağdat seferinde veya gezisinde 1659-1660 yıllarında o zaman bataklık halinde bulunan İncesu deresinin kenarına ordugahını kurdurur. Söylentiye göre o gece rüyasında kendisine bu ıssız yörenin ihyası emredilir. Bu suretle Karamustafa Paşa 1661’de şimdi halen mevcut bulunan Camii Kebir, Kervansaray, Hamam ve iki sıradan oluşan çarşı ve çeşmeleri inşa ettirmiştir. Kayseri Mahkemesinin kayıtlarına göre bugün ilçenin bulunduğu yerin yakınında Karataş adında bir köy bulunmakta idi. İncesu’da imar hareketlerinin başlamasıyla Karataştan ve diğer yerleşim yerlerinden kabileler gelip yerleşmişlerdir. Bunlardan başlıcaları; Kırım, Etyemez, Karakoyunlu ve Bozkoyunlu kabileleridir. İlçedeki çeşitli mahalle ve sokak isimlerinin kaynağı bu kabilelere dayanmaktadır. İlçeye daha sonra Rum aileleri de yerleşmiş, İncesu batı yönünde gelişme göstermiştir. İncesu 19 yy. başlarında bucak merkezi, 1901 yılında da ilçe merkezi olmuştur.

Rumların mübadele edildikleri 1925-1930 yıllarına kadar ilçenin bugünkü durumuna göre daha mamur olduğu, 1200 kadar hanenin bulunduğu, nüfusun 12.700 olduğu, derenin güneyinde Salanta, Orta Mahalle, Kilise Mahallesi, derenin kuzeyinde ise Molu, Tırpanlı ve Sadıka isimli altı mahalleye ayrıldığı, ilçe haricinde çalışanlar tarafından ilçeye her yıl 80.000 Osmanlı Altını girdiği; ilçenin 7.000 büyükbaş hayvanı bulunduğu, yerinde yapılan araştırmalardan belirlenmiştir.

İlçedeki en önemli tarih eserlerden biri Karamustafa Paşa tarafından yaptırılan ve halen bir kısmı duran külliyenin şimdiki Kayseri yolunun girişine rastlayan kısmıyla giriş kapısı 1925 yılında Kaymakam Sait Bey tarafından yıktırılmıştır. Kervansarayın esas binası ve avlu kısmındaki kemerler restore edildiğinden iyi durumdadır. Çarşının bir kısmı eski halini koruyabilmiştir. Cami Kebir ve hamamın geçmiş yüzyılların aşındırması dikkate alınacak olursa çok iyi durumda olduğu söylenebilir. Bu iki eser 1955 yılında tamir ve restore edilmiştir. Cami Kebir üzerindeki kitabeden anlaşıldığına göre 1960 yıllarında tamir ettirilmiştir. 1970 yılındaki sel afetinden sonra bir süre kapalı kalmıştır.

İncesu Kayseri’nin güneybatısında, Kayseri-Niğde Devlet Karayolu üzerinde Kayseri’ye 30 km. uzaklıkta olup, 1150 rakımlıdır. Yüzölçümü 872 km2 dir. İlçe’den geçen İncesu deresi Aksu Bağlarından doğmaktadır. İncesu ilçesi Erciyes’in kısmen güney ve güneybatı eteklerinde kurulmuştur. İlçenin batısında yer alan Tekke dağı 1800 m. yüksekliktedir. İlçenin kesin konumu 35o doğu boylamı, 38o kuzey enlemindedir. İlçe; kuzey ve doğuda il merkezi Kayseri, batıda Nevşehir ili Ürgüp ilçesi, güneydoğuda Develi ve güneybatıda Yeşilhisar ilçeleri tarafından sınırlandırılmıştır.

Çevresi dağlarla çevrili, denizden uzak ve deniz etkilerine kapalı olan ilçede yarı kurak karasal bir iklim egemendir. İlçede kış ayları soğuk ve kar yağışlıdır. En soğuk ay Ocak ve Şubat ayları olup, ortalama sıcaklık –20’nin üzerindedir. Yaz ayları kısa ama oldukça sıcak geçer. Yaz aylarında sıcaklık ortalaması 220’nin üzerindedir. Yıllık yağış ortalama 300 ile 400 mm’dir. İlçenin güneydoğusu yani Erciyes Dağı ile güneybatısındaki Tekke Dağı eteklerinde az miktarda ormanlık alanlar mevcuttur. İlçede mera vasıflı 49.620 hektar arazi mevcut olup, meralar yeterlidir.

İncesu ilçesi idari açıdan Kayseri İline bağlıdır. Merkez ile Kızılören ve Süksün’de belediye teşkilatı bulunmaktadır. (23.07.2004 tarih ve 25531 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 5216 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu gereğince İncesu İlçesi merkez ilçe olmuş ve 4 köy mahalleye dönüşmüştür. Bu köyler Dokuzpınar, Sarıkürklü, Örenşehir, Çardaklı). Şu anda İlçenin 9 köyü vardır.

2000 Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre İncesu’nun toplam nüfusu 22.616’dır. İlçe nüfusunun 8.511’i şehirde 14.105’i köylerde yaşamaktadır. İncesu ilçesi kentsel nüfus artış hızı Kayseri İl merkezinden düşüktür. İlçeye doğu illerimizden, özellikle Ağrı ilinden göç olmaktadır. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde 7.99, köylerde ise 0.28 olup, toplamda ise 3.11 nüfus artışı görülmektedir.

İncesu bir tarım ilçesidir. Ekilebilen arazi taşlı ve verimsiz olduğundan, tarımla uğraşan kesim ancak kendini geçindirebilecek gelir elde etmektedir. Buna rağmen ilçede çalışan nüfusun % 75’i tarımla uğraşmaktadır. Hane başına düşen ortalama toprak 62 dekar dolayındadır. Veraset yoluyla mülkiyetin parçalanmış olması tarımsal üretimde verimliliği engellemektedir. İlçede sıra ile ticari amaçlı üzüm (ilçe merkezi, Garipçe, Hamurcu, Süksün, Saraycık) buğday, arpa, çavdar, pancar (ilçe merkezi, Süksün ) ayçiçeği (Süksün) ve çeşitli sebzeler yetiştirilmektedir. Yıllık 5.000 ton üzüm, 25.000 ton buğday, 5.250 ton arpa, 1.500 ton çavdar, 10.000 ton şeker pancarı, 4.500 ton karpuz, 700 ton domates, 395 ton kavun, 300 ton kabak, 300 ton patlıcan, 160 ton taze soğan, 107 ton salatalık, 70 ton sivri biber, 12 ton taze fasulye üretimi gerçekleştirilmektedir. İlçede bağcılık önem arz etmekte, bunun yanında hane halkının ihtiyacını karşılamak için sebze üretimi de yapılmaktadır. Tarım sektöründe hayvancılığın önemi büyüktür. Hayvancılık sadece hane halkının ihtiyacını gidermek için değil aynı zamanda ticari amaçla yapılmaktadır. İlçede toplam 6.060 sığır ve manda, 37.000 koyun ve keçi mevcuttur. Buna göre günlük süt verimi 7 ton civarındadır. Büyük ve küçükbaş hayvancılık yapanlar mart, nisan aylarında çevre köylerden alınarak beslenen hayvanları yetiştirip satmaktadırlar. Hayvansal üretim olan peynir, yoğurt, yağ ve yapağı Kayseri ve Ürgüp’te pazarlanmaktadır.

İlçede sanayi gelişme sürecine girmiştir. 2. Organize Sanayi Bölgesi bu ilçe sınırları içerisinde kurulmuş ve İncesu Organize Sanayi Bölgesi adını almıştır. Bu bölgede arsa tahsisleri başlamıştır.

İlçe sınırları içerisinde Taksan Fabrikası (özelleştirildi ve Mıhçıoğlu AŞ.tarafında alındı.), Çinkur Fabrikası (özelleştirildi ve İpek Mobilya AŞ.tarafından alındı.), Karsu Fabrikası (800 işçisiyle iplik üretmektedir.), Targıt Fabrikası (meyve konsantresi üretmektedir.), Erciyes Gaz ve Aygaz dolum tesisleri, Alfapen PVC Fabrikası ilçe sınırları içerisinde üretimde bulunmaktadır.

Kayseri İlinin hem nüfus hem yüzölçümü bakımından en büyük ilçesi Kocasinan ilçesidir. İlçe 07.12.1988 tarihinde 3508 Sayılı Kanun ile il merkezinden ayrılıp, ilçe olarak teşekkül etmiştir. İlçe Kaymakamının ilk defa 11.09.1989 tarihinde göreve başlaması ile ilçe fiilen faaliyete geçmiştir.

Kocasinan ilçesinin müstakil bir tarihi yapılaşması yoktur. Çünkü Kayseri şehrinin bünyesinden doğduğu için Kayseri ilinin tarihi yapısı içindedir. Bu sebeple ilçenin tarihi yapısı şehir merkezi tarihi yapısı içinde ele alınmalıdır.

Kayseri şehri klasik çağlarda Kapadokya adı verilen bölgede olup, (M.Ö. 2000-1750) tarihlerinde Hitit Şehir Beyliklerinin hakimiyeti görülür. Daha sonraları (M.Ö. 1200-700) Genç Hitit Devri gelir. (Demir Devri) M.Ö. 600-500 yıllarında Med ve Pers hakimiyetine rastlıyoruz. M.Ö. 330-301 yıllarında İskender ve Diyadoklar bölgede hakimdirler. İskender’in ölümünden sonra (323) Anadolu toprakları Diyadoklar arasında paylaşılır. M.Ö. 280 – M.S. 17 yıllarında Kayseri Bağımsız Kapadokya Krallığı’nın merkezi haline gelir. M.Ö. 1. yüzyılın ikinci yarısında Krallık adeta Roma tarafından yönetilir hale gelmiştir. 395 yılında Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılmasından sonra “Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu” sınırları içerisinde kalan Kasareia, günümüze kadar önemini koruyabilmiştir. Bizanslılar’ın elindeyken 7. yüzyıldan itibaren kısa sürelerle (691 ve 736 yıllarında) Arap komutanları tarafından zapt edilmiştir. 1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra Selçuklular tarafından fethedilen şehir, 1127 yılında Danişmentliler’den Emir (Melik) Gazi’nin eline geçmiştir. Anadolu Selçuklularından 2. Kılıçarslan 1176 yılında Danişmentliler’den şehri geri almış, büyük sultan Alaattin Keykubat zamanında önem kazanmış, Konya’dan sonra Selçukluların ikinci başkenti olmuştur. 1244 yılında İlhanlı hücumlarına maruz kalan şehir Moğol-İlhanlı valilerince idare edilmiş, bunlardan Emir Eratna’nın Kayseri’de büyük bir beylik kurması üzerine 1343 yılında beyliğin merkezi olmuştur. 1381 yılında Kadı Burhanettin Beyliği’ni görüyoruz. 1398 yılında Kadı Burhanettin’in ölümü ile beylik önemini kaybetmiş, Osmanlılar’dan Yıldırım Beyazıt şehri anlaşma yolu ile hakimiyetine almıştır. 2. Mahmut döneminde Karaman’ın livası olan Kayseri, 1846 yılında Yozgat’a, 1867 yılında Ankara’ya bağlı idi. Kayseri 2. Meşrutiyetin ilanından sonra bağımsız bir sancak olmuştur.

Milli mücadele yıllarında Kayseri’de Fransız ve Ermeni tahrikçileri el ele çalışmışlardır. Ermeni Papazı Katagikosbir Ermeni devleti kurulması için Ermeni Fedaköran Cemiyeti kurmuştur. Mustafa Kemal Atatürk bölgeyi incelemek için Kılıç Ali Bey’i Kayseri’ye göndermiş, takma isimlerle Kuvayi Milliyeciler seçilmiş, Doğan ve Tufan Beylerin sevk ve idaresinde Ermeni gücü kırılmıştır. Milli mücadelenin şefi olan Mustafa Kemal Atatürk 13 Ekim 1924 tarihinde Kayseri’yi ziyaret ederek Milli Mücadele için gösterilen gayretlere olan memnuniyetini belirtmiştir.

Kayseri Anadolu Selçukluları döneminde bilim ve külliye şehridir. Tıp okulları ile insanlara şifa dağıtıp, han ve kervansarayları ile ülke tacirine hizmet etmiştir. Asırlarca isimleri duyulacak dünya çapında ünlü bilim adamları, paşalar ve siyasetçiler yetiştirmiştir. Osmanlı devrinin ilk bilim adamı Davut-u Kayseri, Koca Mimar Sinan, Kayserili Ahmet Paşa ve Turan Fevzioğlu sadece bunlardan bir kaçıdır. Türk Belediyecilik tarihinde eşine az rastlanan “Okumam yazmam yok ama Kayseriliyim” tabirinde bulunan bir tanım ile birçok vatansever, yiğit hak ve halk hizmetçisi belediye başkanları ve tüccarlar yetiştirmiştir.

Kocasinan ilçesi Kayseri’nin bu zengin tarihi yapısı içinde 1989 yılında fiilen Kayseri şehrinin bölümlenmesinden oluşmuştur. Sivas tarafından gelen Devlet yolunun şehir içinde Sivas Caddesini takiben Düvenönü ve Osman Kavuncu Caddesini takip ederek Ankara Çevre Yolu ile Boğazköprü’ye kadar kısmın kuzeyinde kalan kısmı Kocasinan ilçesinin kabaca sınırlarını belirlemektedir.

Kocasinan ilçesi, İç Anadolu Bölgesinin Orta Kızılırmak bölümünde yer alır. 33 derece 30 dakika boylamı ve 38 derece 45 dakika kuzey enleminde yer almaktadır. İlçenin belediye sınırları alanı 9.025 hektardır. Kocasinan hudutları içerisinde bulunan dağların yüksekliğinde bir çok düzlükler bulunmaktadır. İlçe merkezi 1055 rakımlı bir ova üzerinde kurulmuştur.

Kocasinan ilçesinde step iklimi görülür. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçer. En sıcak aylar Temmuz ve Ağustos (40.7 0C) aylarıdır. En soğuk aylar ise Aralık, Ocak ve Şubat aylarıdır. Bu aylar içerisinde en düşük sıcaklık (- 36.1 0C)’dir. Yılın sıcaklık ortalaması 10.6 0C’dir. Gece ve gündüz sıcaklık farkı oldukça fazladır. Yılın Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarının dışında gece sıcaklıkları sıfır ve eksilere düşer. Yer yer erken don ayları görülür. Ortalama olarak yıl içinde 126 gün don olayı görülür. Kar yağışları Kasım ayından Nisan ayı sonuna kadar devam eder. Bazı zamanlarda da Mayıs ayında kar yağışı görülür. Hakim rüzgarları kuzey-batı, en şiddetli rüzgar ve fırtınalar güney ve güneydoğu rüzgarlarıdır. Bu rüzgarlar yılın Aralık, Ocak, Şubat aylarında saniyede 44 m., saatte 158 km., ortalama 110 km. hızla eserek her yıl geniş tahribat yapar. Yağışlar genellikle sonbahar ve ilkbahar aylarında olmaktadır. İlçenin aylık yağış ortalaması 23,4 mm civarındadır.

İlçenin, biri ilçe merkezi olmak üzere Amarat, Ebiç, Erkilet, Güneşli, Himmetdede, Kuşçu, Mahzemin ve Yemliha ve Düver kasabalarında 10 belediyesi vardır. İlçeye bağlı 25 köy, 3 bucak bulunmaktadır. Ayrıca Kocasinan belediye sınırları içerisinde 68 mahalle, Amarat’ın 2, Ebiç’in 2, Erkilet’in 8, Güneşli’nin 3, Himmetdede’nin 3, Kuşçu’nun 1, Mahzemin’in 2 , Yemliha’nın 4 ve Düver’in 1 mahallesi bulunmaktadır.

22 Ekim 2000 Genel Nüfus Sayımı Sonuçlarına göre İlçe merkezi 272.939, Kasaba Belediyeleri ve Köyler 48.093 nüfusa sahiptir. İlçenin toplam nüfusu ise 321.032’dir. İlçede İlçeden diğer illere ve ilçelere göç yoktur. Yalnız köylerden ilçe merkezine az da olsa göç vardır. Kocasinan ilçesi Kasaba ve Köylerinin 2000 yılı Nüfus sayımına göre nüfusları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Ülke ekonomisine paralel olarak ilçe ekonomisi de her geçen gün biraz daha gelişmektedir. Sanayileşmede önemli bir mesafe kaydeden ilçenin gelirleri daha ziyade komşu illere verilen mal ve hizmetlerle son zamanlarda ihracattan elde edilen gelirlerden oluşmaktadır. İlçe gelirinin genel olarak Kayseri merkez ilçe geliri olarak düşünülmesi gerekmektedir. Sanayinin gelişmiş olması ticaret faaliyetlerinin yoğunluğu ilçeyi Türkiye’nin en önemli ticaret merkezlerinden biri haline getirmiştir. Ancak bu değerlendirmenin Kayseri ilinin bütünlüğü içinde yapılması gerekir. Köylerde sulu tarımın yapıldığı yerlerde ağırlıklı olarak pancar ziraatı yapılmaktadır. Hayvancılıkta suni tohumlama çalışmaları sağlıklı yapılamadığından hala yerli ırk tabir edilen inekler görülmektedir. Hayvancılığa gerekli desteği vermek üzere Köylere Hizmet Götürme Birliği tarafından sütün köylerden toplanarak ilçe merkezinde soğutulup ihale yöntemiyle satılması için Süt Toplama ve İşleme Merkezi ve merkeze yakın köylerde modern tavuk çiftlikleri kurulmuştur.

Kocasinan ilçesinde sosyal durumu iki bakımdan incelemek gerekir. Şehir merkezindeki sosyal durum ve yaşantı ile kasaba ve köylerdeki sosyal durum ve yaşantı arasında fazla bir fark görülmez. Şehir merkezine yakın köylerde oturan bazı haneler şehir içinde oturmaya devam etmekte olup, kasaba ve köylerindeki çiftçiliklerini de devam ettirmektedirler.

Şehir merkezindeki konutlaşma durumu modern bir görüntü arz etmektedir. Şehirde imar durumu dikkatle takip edilmektedir. Şehir içi yollar geniş ve düzenli, tamamen asfalt kaplamadır. Şehirde sosyal yaşantı oldukça gelişmiştir. Şehirde evi olan birçok kimse yazları bağ evi şeklinde yaptıkları lüks villalarında yaz boyunca kalmaktadır. Bağ evleri en çok Talas, Hisarcık ve Erkilet civarındadır. Bu sebeple yaz aylarında şehir oldukça azalmaktadır. Bir kısım insanlar yaz aylarında Mersin tarafına göç etmekte ve yazlarını geçirmektedir. Şehirde iş ve çalışma hayatı oldukça gelişmiştir. Kayseri’de sanayileşme gelişmesi, son 10-15 sene içinde bir durgunluk içinde olmasına rağmen, yine de oldukça gelişmiştir. Önceleri Doğu ve Orta Anadolu için mal üreten kuruluşlar, sonradan Türkiye için mal üretmeye ve hatta yurt dışına mal üretmek için çalışmaya başlamışlardır. Bu çalışma hayatı genellikle özel sektör ağırlıklıdır. Ancak Kayseri Orta Anadolu’da bir ticaret merkezi olması yanında birçok kamu kuruluşunun bölge teşkilatlarının da bulunduğu, askeri yönden toplu yerleşmelerin olduğu bir merkez durumundadır. Bu durum şehrin sosyal yaşantısına yön vermektedir. Kayseri ili sinema ve tiyatro yönünden çok zayıf durumda olmakla birlikte 1 adet sinema ve 1 adet tiyatro Kocasinan ilçesinde faaliyet göstermektedir. Komşu illerden ve doğu illerinden bir çok vatandaşımız çalışmaya Kayseri’ye gelmekte olup, Kocasinan; Türkiye’nin en güzel kentleşme içinde bulunan bir ilinin ilçesidir.

Kayseri İli’nin en büyük ilçelerinden biri olan Melikgazi ilçesi 07.12.1988 tarihinde 3508 sayılı Kanun ile il merkezinden ayrılıp, ilçe olarak teşekkül etmiştir. İlçe Kaymakamının 02.10.1989 tarihinde göreve başlamasıyla fiilen faaliyete geçmiştir. Melikgazi ilçesi il merkezinin yarısını ve bağlı köylerini içine aldığından ayrı bir tarih anlatımına konu olmayıp, Kayseri şehrinin tümünü ele alan bir metin içerisinde ifade edilebilir.

İlçenin tarihi için Kocasinan ilçesinin tarihi bölümüne bakılabilir.

Orta Anadolu’nun Yukarı Kızılırmak bölümünde yer alan Melikgazi toprakları kıvrımlı yapıda ve birbirine paralel üç dağ sırası ile bunların arasındaki platolar ve çöküntü havzaları ile biçimlenmiştir.

İlçenin yüzölçümü 440 km2 dir. Türkiye’nin en yüksek dağlarından olan Erciyes Dağı da yakın zamana değin volkanik püskürmelerle çevresindeki platoların yapısını etkilemiştir. İlçenin güneyinde tek bir kütle durumunda yükselen Erciyes üçüncü zamanın ortalarından başlayarak çeşitli dönemlerde etkinlik gösteren lav ve tüf püskürten eski bir yanardağdır. 3917 m. yüksekliğindeki Erciyes Dağı türlü yaşlardaki volkanlardan oluşuk bir küme olarak nitelenmektedir.

İlçenin batısında İncesu, Hacılar ile Kocasinan ilçesinin bir kısmı, doğusunda Bünyan, güneyinde Talas, kuzeyinde Kocasinan ilçesi bulunmaktadır.

Melikgazi iklimi bozkır iklimi özelliklerine sahiptir. Burada yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer. İlçe iklimi yükseltiye bağlı olarak yer yer farklılıklar göstermektedir. Yıllık sıcaklık ortalaması 10,8 derecedir. Kimi aylar sıcaklık ortalamasının sıfır derecenin altına düştüğü de gözlenebilir. Yıllık yağış ortalaması 366,1 mm.’dir. Ortalama rüzgar hızının 1.8 m/sn olduğu ilçede egemen rüzgar yönü yıl içinde 2212 kez esen kuzeybatıdır. Bunu batı ve güney rüzgarları izler. En hızlı rüzgar 45.0 m/sn. hızla esen doğu-güneydoğudur.

Bölge Antik çağda orman bakımından zengindir. Eskiden Erciyes çevresinin ormanlık olduğu ve keresteciliğin önemliliği belirtilmektedir. Bugün ise Erciyes’in büyük bir kısmı steplerle kaplıdır. Bölge günümüzde orman örtüsü bakımından oldukça fakir ilçelerden biridir. Hisarcık Kasabası, Tekir Yaylasında ve civarında yaylaklar olup, bu yerler Tarım İl Müdürlüğü tarafından göçerlere verilmektedir. Ayrıca Yeşilyurt, Bağpınar, Özlüce, Kayabağ, Subaşı, K.Bürüngüz köyleri ile Ağırnas, Mimarsinan, Turan ve Gesi Kasabalarında mera bulunmakta ve bu yerler köylünün hayvanlarının otlamasına ancak yetmektedir.

İlçeye bağlı 8 belediye, 3 köy 1 bucak ve merkezde 56 mahalle vardır. 7 Kasabada ise toplam 21 mahalle bulunmaktadır. Yerleşim yerlerinde “Toplu Yerleşim Tipi” egemen olup, Orta Anadolu’nun karakteristik yerleşim özelliklerini göstermektedir. Melikgazi ilçesi Devlet yönetiminin halkla olan ilişkilerinde de önemli bir yer işgal etmektedir. Erciyes Üniversitesi, 59.Er Eğitim Tümen Komutanlığı, Hava İkmal Bakım Merkezi ve diğer kurum ve kuruluşları ile yoğun bir organizasyon göze çarpmaktadır.

2000 Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre Melikgazi’nin toplam nüfusu 311.322’dir. İlçe nüfusunun 263.453’ü şehirde, 47.869’u köylerde yaşamaktadır. İlçenin toplam nüfusunun artış oranı %34.64, şehir nüfusu %81,08 ve köyler nüfusu %55,78 ’dir. Yerleşim durumu itibariyle nüfusun %84’ü ilçe merkezinde %16’sı köy ve kasabalarda yaşamaktadır.
Köy ve kasabalardan ilçe merkezine iş için göçler olmaktadır.

İlçe bir sanayi ve ticaret merkezidir. İlçe ekonomisinin ağırlığı tarım sektöründe olup, geçimin özellikle çiftçilik, meyvecilik bağcılık ve hayvancılıkla sağlamaktadır. Arazi yapısı ve iklim özellikleri tarımsal üretim verimliliğini önemli ölçüde etkilemektedir. Üretim büyük ölçüde doğa koşullarına bağlı olmakla birlikte modern teknolojinin imkanlarından da yararlanılmaktadır. Tarım ve hayvancılıkta aile tipi küçük işletmeler egemendir. Bu işetmeler genellikle tarım ve hayvancılığı birlikte yapmaktadır.

İlçede hacim ve kalite itibariyle en fazla gelişmiş bulunan sanayi sektörleri; tekstil, gıda, madeni eşya, soba, makine, tarım araç ve gereçleri ve yem sanayidir. Tam anlamıyla küçük, orta ve ağır sanayi kurulmuş olup, kapsamlı organize sanayi bölgesi faaliyete geçmiştir. İnşat sektörü yıllara göre çok büyük bir artış göstermiştir. Birçok resmi ve özel kuruluşlar da bu sahada büyük yatırımlar yapmaktadır. Pastırma ve sucuk başlıca ihraç maddesi olup, başta İstanbul ve Ankara olmak üzere komşu vilayetlere gönderilmektedir. Ayrıca deri ve yapağı Türkiye’nin dört bir yanına tevzi edilmektedir. Diğer vilayetlere ihraç edilen mallar şunlardır: mobilya, halı, canlı hayvan, yün ve yapağı, ham deri, sucuk, pastırma şeker, un, manifatura, süt makinesi, dikiş makinesi, oto yedek parçası, bisküvi, kavafiye, şekerleme v.s. İthal edilen mallar ise: çimento, demir, kereste, külçe bakır, alüminyum, züccaciye, beyaz eşya vb.dir. Türkiye’deki mevcut bankaların hemen hepsinin şubeleri ilçede mevcuttur. Bu bankalar daha çok sanayi işletmelerinin kredi ihtiyaçlarını karşılamak, her türlü sanayi teşebbüslerine iştirak etmek, bunların mali işlerini tedvir gibi hizmetlerde bulunmaktadırlar.

Kayseri Organize Sanayi Bölgesi Melikgazi ilçesi sınırları içerisindedir. Yatırımların yoğunlaştığı alanlar tekstil, metal eşya, gıda, kimya, mobilya, kanepe, makine ve diğer sanayi alanlarıdır. Ayrıca ilçede bir de Mimarsinan Organize Sanayi Bölgesi kurulmuştur. Bu yer Mimarsinan kasabası yakınlarında Enler ve Arkbaşı mevkiinde müteşebbis teşekkül imkanları ile 600 hektar alan üzerine kurulmuştur.

Çevre il, ilçe ve köylerden gelen vatandaşlar alışverişlerini ilçeden yapmaktadırlar. Bu da ticaret hacminin artmasını sağlamaktadır. İlçenin en fazla ticari ilişkide bulunduğu iller Nevşehir, Niğde, Kırşehir, Yozgat ve Sivas’tır. Bu illere büyük ölçüde mamul ve yarı mamul endüstri ürünleri ile ilçe dışından gelen tüccarın pazarlamasını yaptığı malları satmaktadır.

Kum, çakıl, taşocakları, Erciyes Dağının ilçede oluşu ve tarihi turistik yerlerin gezilmesi nedeniyle elde edilen turizm gelirleri diğer gelir kaynaklarını oluşturmaktadır.

İlçede eğitim tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Anadolu Selçukluları devrinde açılan medreseler ilk örgün eğitim kurumlarıdır. Bu kültür ocakları Osmanlılar döneminde de varlıklarını sürdürmüşlerdir. Cumhuriyet döneminde ise Ulu Önder Atatürk’ün liderliğinde başlatılan Milli Eğitim çalışmaları hızlı bir şekilde gelişme ile bugünkü düzeye ulaşmıştır.

İlçede konut durumu yapı kooperatiflerinin gelişmesi ile günden güne iyiye gitmektedir. Nüfusa göre yeterli konut bulunmaktadır. İlçe ve civarında betonarme, yığma ve kargir evlerin yoğunlukta olduğu görülür. İlçenin muhtelif semtlerinde gecekondular vardır. İlçenin bir sanayi bölgesi olması ve bu yönde gelişmesi bağlı köylerden ve çevre illerden göçü hızlandırmış, neticede imar planında konut alanlarına ayrılan bölümler hızla dolmuştur. Bu bölgelerde hızlı gelişme karşısında arsa fiyatları artmış, plan dışı bazı bölgelerde daha önceleri kaçak yapılar ve gecekondular önlenemez bir durum almıştı. Şimdi ise kaçak yapılaşma ve gecekondu yapımı önlenmiştir. İlçede yapı kooperatifçiliği konusunda büyük bir gelişme kaydedilmiştir. Bu da hemen her ailenin kooperatif yoluyla birer konut sahibi olduğunu ortaya koymaktadır. Böylece kooperatifleşme büyük bir aşama kaydetmiş olup, Belsin, Kavakyazısı, Hürriyet, Demirciyazısı, Kartal, Esenyurt, Keykubat, Kılıçarslan, Gesi Kasabasında; Beyazşehir, Kay-Koop, İl-Dem, Mimarsinan Kasabasında; Mim-Sin, Şirintepe Mahalleleri bu şekilde teşekkül etmiştir.

Halkın büyük çoğunluğu işçi, memur, sanatkar ve ticaretle uğraşanlar teşkil eder. Halk çalışmayı, tasarrufu ve çok para kazanmayı ibadet sayacak kadar benimseyen bir inanışa sahiptir. Halkın zengin ve orta halli yaşayan kesimi ziynet eşyasına düşkündür. Toplum hayatında geleneklere bağlılık ve dini inanışlara saygı her sahada kendini gösterir. İlçe halkı toplum kurallarına uyan, genel olarak yönetimine yardımcı ve saygılıdır. Yönetimle halk arasında yakınlık ve ahenk mevcuttur.

İlçede bulunan en eski yerleşim yerlerinin Kızılırmak kenarında bulunan Harsanız ve Zırha Kaleleri olduğu ve bunlarında Eti (Hitit)’lere ait olduğu bilinmektedir. O dönemlerde halkın bu bölgede madencilik ve ticaretle uğraştığı öğrenilmiştir. M.Ö. 430 yıllarında Zırha Kalesi’nin Roma topraklarına katıldığı yörede Roma medeniyetinin izleri görülmektedir. Kayseri Kültür Araştırmacılarının 1967 yılında yapmış olduğu araştırmada M.S.300-600 yıllarına ait mezar taşlarında Türk isimlerine rastlanmıştır. Bölgeye ilk gelen Türk aileleri Kasım Çelebi, Dikboynuz, Hıdır Kahya, İbrahim Oğulları, Mustafa Paşa aileleridir. Özvatan’daki ilk yerleşim yeri Kale Mahallesi olmuştur. Yöre Yozgat Sancağına bağlı iken “Kaleköy” şeklinde haritaya geçmiştir. 1890-1900 yıllarında Özvatan (Çukur) Muncusun’ a (Şimdiki ismi ile Güneşli) merkez köy konumunda olduğu ve 1924 yılında da Selanik muhacirlerinin Çukur’ a yerleştirildiği görülmektedir. Özvatan,1956 yılında Belediye (Nahiye), 09.05.1990 yılında 20523 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 3644 Sayılı Kanun ile ilçe olmuştur. İlçe ismi Çukur-Özvatan olarak değiştirilmiştir.

İlçe engebeli coğrafi yapıya sahip olup, etrafı dağlarla çevrilidir. İlçede bozkır iklimi özellikleri vardır. İlçede su potansiyeli ve kaynakları yeterlidir. İlçe engebeli araziye sahip olduğundan var olan su kaynaklarından sulama suyu olarak faydalanamamaktadır. İlçede bulunan en yüksek dağ Toros dağlarının devamı niteliğinde bulunan Akdağ olup, yüksekliği 2233 metredir. İlçenin diğer yerleşim yerleri ile mülki sınırlarını oluşturan Kızılırmak Nehri ilçe için her açıdan önem taşımaktadır. Ayrıca ilçe ortasından geçen Öz Deresi de mevcut su kaynaklarındandır. Özvatan ilçesi Kayseri ilimizin 75 km. kuzey-doğusunda yer almış olup, Doğuda Sarıoğlan İlçesi, Batıda Felahiye İlçesi, Güneyde Bünyan ve Merkez Kocasinan İlçeleri, Kuzeyde Yozgat İl sınırları ile çevrilidir. İlçenin yüzölçümü 206 km2, rakımı ise 1350 dir. En düşük arazi oranı ise orman ve fundalık alandır. İlçenin ciddi bir şekilde ağaçlandırılmaya ihtiyacı vardır.

Özvatan İlçesinin bozkır iklimi özellikleri vardır. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Bölge genelde İç Anadolu’ya has karasal step iklimine sahip olsa da İlin diğer yerleşim yerlerine göre yayla iklimine sahiptir. Ortalama yıllık yağış miktarı 600 mm. Civarındadır.

İlçenin su potansiyeli ve kaynakları yeterlidir. İlçe genellikle engebeli bir araziye sahip olduğundan var olan su kaynaklarından sulama suyu olarak faydalanma imkanı bulunmamaktadır. İlçede mera sahaları, genel arazi oranına göre her ne kadar geniş görünüyorsa da bitki örtüsü çeşitliliği açısından zayıftır.

İlçenin diğer yerleşim yerleri ile mülki sınırlarını oluşturan Kızılırmak Nehri İlçe için her açıdan önem taşımaktadır. Ayrıca ilçenin içerisinden geçen Öz Dere de ilçedeki mevcut su kaynaklarındandır.

İlçede yerel yönetimleri oluşturan 2 belediye ve 4 köy bulunmaktadır. Merkez Belediyesi 1956 yılında kurulmuş ve 11 mahalleye, Küpeli Belediyesi de 1992 yılında kurulmuş 3 mahalleye sahiptir. Bu belediye ve köylerin ilçe merkezine uzaklıkları aşağıda gösterilmiştir.

2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre merkez nüfusu 7.105, kasaba ve köylerin nüfusu 3.377 olup, toplam nüfus 10.482’dir. ilçe merkezinde bulunan kısım nüfusun %68’ini oluştururken,kasaba ve köylerde ise %32’lik kısım oturmaktadır. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde –8.03, köylerde ise –20.03 olup, toplamda ise 12.05 nüfus azalması görülmektedir.

İlçe ekonomisinde hayvancılık en önemli faaliyettir. Hayvanların besi ve süt yemi ihtiyacını karşılamak amacıyla İlçe merkezinde Özvatan Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği’ne ait yem fabrikası kurulmuştur. Bu fabrika ile tarım ve hayvancılık önemli ölçüde gelişecek ve ilçe ekonomisi canlılık kazanacaktır. Ayrıca süt ürünlerini üreten bir mandıra mevcuttur. İlçede büyükbaş ve küçükbaş hayvan üretimi yapılmaktadır.

İlçe ekonomisinde tarım da önemli faaliyet dallarında biridir. Mevcut nüfusun % 60’ı geçimini tarımdan sağlamaktadır. Tarımsal üretim büyük oranda kuru tarıma dayanmakta olup, yetiştirilen ürünler içerisinde hububat (Buğday) ağırlıklı sayılmaktadır.

İlçenin Sanayisi olmayıp, halkın çoğunluğu büyük çapta olmasa da hayvancılıkla uğraşmakta olup, ticari kazancı yok denecek kadar azdır.

Özvatan Belediye Spor kulübü adıyla 2. Amatör Kümede oynayan 1 futbol kulübü bulunmaktadır. Bu kulübün 25 adet lisanslı sporcusu bulunmaktadır .İlçenin 1 adet spor sahası bulunmakta ise de yeterli donanımda değildir. İlçe merkezinde bir Halk Kütüphanesi bulunmaktadır.

İlçe genelinde konut sorunu bulunmamaktadır. Sosyal yaşantı imkanlar dahilindedir. Özvatan Şenlikleri Yılın Temmuz ayı sonunda yapılarak festival havasına dönüştürülmüştür.

Sanayi ve iş istihdamı olmadığından işsizlik hat safhadadır. Bu nedenle çok göç vermekte olup, önlem alınmadığı taktirde her geçen yıl bu göçün şehirlere akacağı aşikardır.

Pınarbaşı ilçesi, ilk olarak 1861 yılında Sultan Abdülaziz zamanında Aziziye adıyla Sivas Vilayetine bağlı bir kaza merkezi olmuştur. Bu tarihten önceki idari taksimattaki yeri hakkında tarihi kayıtlarda her hangi bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak ilde tarihi eserlerden birçok devlet ve uç beyliklerinin sınırları içerisinde kaldığı bu beylikler arasındaki mücadelelere sahne olduğu anlaşılmaktadır.

Anadolu Selçuklularının yayılma faaliyetlerine sahne olmuş bir yerdir. Pınarbaşı İlçesinin kuzeybatısında bulunan, Melikgazi adıyla bilinen ve Danişment Gazi oğullarından Emir Gazi ve ailesine ait olduğu tahmin edilen türbe ve mumyalardan, İlçenin bir dönem Danişment beyliği hükümranlığında kaldığı 1178 den sonra bu beyliğin Sultan II. Kılıçarslan'ın baskısıyla Suriye topraklarına çekilmesinden sonra Anadolu Selçuklu Devletinin egemenliğine girdiği tahmin edilmektedir.

İlçe 1861 yılında Sultan Abdülaziz tarafından Sivas iline bağlı olarak “Aziziye” adıyla kurulmuştur. İlçenin kuruluş Kanun sayısı ve tarihi ile ilgili herhangi bir kayda rastlanmamıştır. Cumhuriyetimizin ilanından sonra Şirvan Dağının eteklerindeki kaynak suyundan dolayı Pınarbaşı adını almıştır.

İlçe İç Anadolu Bölgesinin Yukarı Kızılırmak bölümündedir. Yüzölçümü 3328 km2 olan ilçenin rakımı, ilçe merkezinde 1546 m.dir. Kayseri’ye 89 km. uzaklıkta olup, Kuzeyinde Sivas, Batısında Bünyan, Güneyinde Tomarza ve Sarız, Doğusunda Kangal ve Gürün bulunmaktadır. İlçenin merkezinden başlayarak, doğusu 2000 rakımına kadar çıkan Uzunyayla platosu ile kaplıdır.

İlçe merkezi genellikle düz alanda kurulmuş olmakla birlikte bağlı yerleşim yerleri genel olarak dağlık ve engebeli alanlarda bulunmaktadır. Dağlık ve engebeli olan ilçenin Güneydoğusunda Tahtalı sıradağları uzanır. Başlıca akarsuyu, Seyhan nehrinin bir kolu olan Zamantı Çayıdır. Zamantı, Şerefiye köyünün sınırlarında doğmakta, Tomarza sınırından geçerek Seyhan nehrine ulaşmaktadır.

Doğu Anadolu’nun ikliminin karakteri Pınarbaşı’da da hakimdir. Kışları soğuk, yazları kurak ve serindir. Yıllık yağış ortalaması metrekarede 492 kg.dır. İklim özellikleri ile değişken iklim yapısına sahip olduğundan özellikle tarım olumsuz yönde etkilenmektedir.

İlçe, 115 köy ve 28 mezradan oluşmuştur. Merkez, Pazarören ve Kaynar Belediyeleri olmak üzere 3 Belediye teşkilatı ile 146 yerleşim birimi bulunmaktadır.

Köyler dışında 14 mahalleden oluşan ilçe merkezi genellikle düzlükte kurulmuştur. Pınarbaşı’nın idari sınırları 1932 yılında çizilmiş olup, 1945 yılında tescili yapılmıştır.

2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre merkez nüfusu 11 876, belde ve köylerin nüfusu 23 551 olup, toplam nüfus 35 427dir. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde 6.07, köylerde ise -44.70 olup, toplamda ise –30.10 nüfus azalması görülmektedir.

İlçe geçmişten bu yana önemli bir hayvancılık merkezidir. 1950’li yıllara kadar ilçe halkı at yetiştiriciliği yapmıştır. Ancak, Ordunun motorize olmasıyla atçılık yerini Koyun ve Büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine bırakmıştır. Ancak iklim şartları itibariyle at yetiştirmeye oldukça uygun olan bu yörede son yıllarda saf kan İngiliz yarış atları yetiştirilmeye başlanmıştır.

Son yıllarda hayvancılıkta; besicilik, koyunculuk ve süt inekçiliğine ağırlık verilmektedir.

Ayrıca ilçede en önemli ekonomik varlıklardan biri de su kaynaklarıdır. İlçedeki sular özellikle alabalık yetiştiriciliği için oldukça elverişlidir.

Buğday, Arpa, Çavdar, Pancar, Nohut, K.Fasulye, Y.Mercimek, Patates, Yonca ve Korunga üretimi yapılmaktadır. Bunun yanı sıra Büyükbaş hayvan, Küçükbaş hayvan üretimi de önemli yer tutmaktadır. Hayvancılık genelde süt besiciliği üzerine gelişme eğilimi göstermektedir. Günlük süt üretimi 100 ton civarındadır. Ayrıca Hilmiye köyünde 1 deve kuşu çiftliği mevcuttur.

İlçedeki mevcut sanayi tesisleri; 3 Un Fabrikası, 1 Halı Fabrikası, 1 Mermer Fabrikası, 1 Et Entegre Tesisi (Kapalı), 1 Kaynar Kasabası T. Kalkınma Vakfı’na ait süt işletme tesisi, 8 Alabalık üretme çiftliği, 3 Krom madeni işletmeciliği mevcuttur. Mermer üretimi de yapılmaktadır. Karakuyu Köyünde 2000 yılında Tarımsal Kalkınma Kooperatifi kurulmuştur.

İlçede Organize Sanayi Bölgesinin yer seçimi yapılmış olup, kurulma aşamasındadır.

İlçe merkezinde ve Köylerindeki birçok evde halı ve kilim tezgahları mevcuttur. Buralarda özel sektör adına halı ve kilim dokunmaktadır.

İlçe merkezi 1687, belde ve köyler 5685 haneden oluşmuştur. Merkezde toplam 120 kamu konutu bulunmaktadır.

Köylerdeki konutlar taştan yığma yapı özelliğindedir. Pınarbaşı’nda Vatandaşlar arasında sosyal gerilimler yoktur. Devletle vatandaş arasındaki ilişkiler iyi düzeydedir. İlçede tiyatro, sinema gibi kültürel etkinliklerin yapılabileceği yerler bulunmamaktadır. İlçede amatör futbol liginde faaliyet gösteren bir spor kulübü ve bir futbol sahası vardır. İlçede okuma yazma oranı % 93 ’tür.

İlçe sürekli göç vermektedir. Bunun nedeni yeterli istihdam sahasının olmaması ve eğitimle ilgili eksiklikler göçün başlıca sebepleridir. İlçe Halk Kütüphanesi Özel İdare binasında faaliyetlerini sürdürmektedir.

Sanayisi gelişmediğinden, ilçe genelinde işsizlik fazla olup, bu durum ilçeden dışarıya göçün en önemli nedenlerinden birini oluşturmaktadır.

Sarıoğlan İlçesinin kuruluşu hakkında kesin bir bilgi yoktur. Eski bir yerleşim merkezi olduğu söylenmektedir. Osmanlı İmparatorluğu zamanında Pınarbaşı ilçesine bağlı küçük bir yerleşim merkezidir. Bünyan’ın ilçe oluşundan sonra Bünyan ilçesine bağlanmıştır. İlçeye bağlı Palas ve Karaözü kasabaları daha eski yerleşim merkezleridir.

01 Nisan 1960 tarihinde TBMM’nin İdari Sistemler Değişikliği hakkındaki yasa ile idari bakımından ilçe şeklini almıştır.

1929 yılında Haydarpaşa-Kars demiryolu ilçe içinden geçerek batı ve doğuya ulaşımı kolaylaştırmıştır. Demiryolu üzerine kurulan istasyon halkın büyük bir ihtiyacına cevap vermiştir. Sivas-Kayseri karayolu ilçenin yakınından geçmektedir. Sarıoğlan ilçesinin Kayseri’ye uzaklığı karayolundan 61 km.dir. Yol sürekli açıktır. İlçeye Sivas-Kayseri karayoluna bağlayan dar ve yetersiz yolda Karayolları tarafından yol genişletme çalışmaları yapılmaktadır.

Sarıoğlan ilçesi 1948 yılında Kesdoğan çayının taşmasıyla sel baskınına uğramıştır. Eski yerleşim yerini terk eden ilçe sakinleri bugünkü yerine taşınmıştır. Eski yerleşim yeri ilçenin kuzeydoğusundadır.

İlçe kuzeybatıdan Felahiye-Özvatan, doğuda Akkışla-Gemerek, güneyinde Bünyan, batıda Kocasinan ilçeleri ile çevrilmiş bulunmaktadır. Sarıoğlan ilçesinin toprakları çevresindeki düzlükler ve bunları kuşatan çıplak engebeli, sırt ve yamaçlardan meydana gelmektedir. Dağlar daha ziyade ufak toprak ve taş yığınlarının meydana getirdiği sıra halinde tepeleri andırır. Beştepeler, üçtepeler, hamburnu tepesi, kepirçe dağı, altıparmak tepeleri yüksektir. Yöreyi çevreleyen belli başlı dağlar şunlardır; Palas kasabası ile ilçe merkezi arasındaki Demirhan dağı, Sarıoğlan ilçesi’nin batısındaki Kuşaklı, Palas, Üzerlik, Ömerhacılı arasında Kocadağı, kuzeydoğuda Kepirçe dağı, Gaziler ile Özvatan ilçesi arasındaki Sultansekisi Dağı, Gaziler kasabası ile Çayıralan arasındaki Akdağ ve Keçikalesi dağları mevcuttur. En büyük dağ Keçikalesi olup, 1500 m. yüksekliğindedir.

İlçe merkezinde rakım 1148 m.dir. Türkiye’nin en büyük nehri olan Kızılırmak Karaözü kasabasından itibaren Sarıoğlan ilçe hudutlarına girer. Kale, Burunören, Üzerlik köyleri arasından geçerek ilçe sınırlarını terk eder. Kızılırmak üzerinde iki yerde geçit vardır. Birincisi; Şahruk Bey tarafından yaptırılan sekiz gözlü tarihi taş köprüdür. Köprü her türlü ulaşıma elverişlidir. İkincisi; Küpeli kasabası ve Üzerlik köyleri arasında yapılan demir direkler üzerine oturtulan köprüdür. Bu köprü de ulaşıma açıktır. İlçenin bir diğer önemli akarsuyu Toros Dağlarından çıkıp Burunören köyü sınırlarında Kızılırmak nehrine dökülen Kesdoğan çayıdır. Çay üzerine bentler yapılarak arazinin sulanması sağlanmıştır. İlçe topraklarını ikiye bölen ve uzunluğu 45 km.yi bulan bu çay üzerinde dört tane köprü vardır. İlkbahar ve sonbaharda yağışların fazla olduğu zamanlarda taşmaktadır.

Palas kasabasında bulunan Tuz Gölünün 2/3’ü tuz ile kaplıdır. Diğer kısımları bataklık ve çamurdur. Gölün alanı 29.6 km2’dir. Göl önceleri tuzla olarak kullanılmış, içerisinde sağlığa zararlı olan alçı mayası bulunduğundan kapatılmıştır.

İç Anadolu hüküm süren kara iklimi hüküm sürmektedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlıdır. Ortalama yağış 350-400 mm. olup, yağışın önemli kısmı ilkbahar ve kış aylarında düşmektedir. Bitki örtüsü; Kızılırmak boyunca küçük boylu bitki türü mevcuttur. Kaymakamlık tarafından Alamettin, Gaziler kasabalarında, Ömerhacılı köyünde büyük çaplı ağaç dikimi başlamıştır. 40 dekarlık alana Sarıoğlan Kaymakamlığınca 75.Yıl Cumhuriyet Hatıra Ormanı yapılmıştır.

İlçede 6 belediye, 16 mahalle,5 kasaba ve 18 köy vardır. En uzak köylerin ilçe merkezine uzaklığı 29 km.dir. (Kızılpınar ve Alamettin kasabası) Çiftlik kasabası merkeze 12 km. mesafededir. Palas ve Karaözü kasabaları 14 km.dir. Tatılı ve Üzerlik köyleri merkeze yakındır.

2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre merkez nüfusu 5.222, kasaba ve köylerin nüfusu 26 605 olup, toplam nüfus 31 827’dir. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde 7.44, köylerde ise –4.07 olup, toplamda ise –2 nüfus azalması görülmektedir.

İlçe merkezi ile bütün köy ve kasabalarda halkın büyük çoğunluğu geçimini tarımdan temin etmektedir. Yağışların yetersizliği ve yeterli sulama suyunun bulunmaması nedeniyle ilçe genelinde hububat nadas sistemi uygulanmaktadır.

İlçe genel alanının 344.510 dekarı tarım arazisi olarak kullanılmakta olup, yaklaşık her yıl 205.000 dekara yakın kısmı ekilmektedir. Ekilen arazinin % 90’ını hububat ürünleri teşkil etmektedir. Hububat ürünleri içerisinde % 75’lik oranla buğday ilk sırayı alırken, arpa % 21’le ikinci sırayı almaktadır. Son yıllarda şeker pancarı tarımı artmış olup, 11.900 dekarda şeker pancarı tarımı yapılmaktadır. Ancak sulama suyunun yetersizliği hem maliyeti artırmakta hem de yeterli verim alınamamaktadır. Yemeklik baklagillerin ekimi 3.000 dekar civarında kalmaktadır. İlçede sebzecilik daha çok aile ihtiyacını karşılamaya yönelik olarak yapılmaktadır. Karaözü ve Çiftlik kasabalarında meyvecilik mevcut olup, sulama suyunun mevcut olduğu köylerde de meyvecilik yapılmaktadır. İlçenin temel geçim kaynağı hububat tarımıdır. Yaklaşık 250.000 dekar çayırlık mevcut olup, mera ve çayırlıklardan yeterince yararlanılamamaktadır. Alamettin ve Gaziler kasabalarında 30.000 dekar civarında ormanlık alan mevcuttur.

13.500 adet büyükbaş (kültür ırk 5.500, melez 6.100, yerli 1.900) hayvan varlığının yaklaşık 7.600 adedi sağılmakta olup, ortalama günlük süt üretimi 76 tondur. Sağılan ineklerin % 68’i Merkez, Palas ve Çiftlik kasabalarında yer almaktadır. Akin, Muratbeyli, Düzencik, Sofumahmut, Tatılı, Üzerlik köyleri ve Alamettin kasabasında süt hayvancılığı önemli geçim kaynağı durumundadır. Besicilik Palas kasabası başta olmak üzere ilçede yaygın olup, 3.500 baş besi yapılmaktadır. Et üretimi yıllık yaklaşık 875 tondur. 25.600 adet küçükbaş, 55.000 adet kümes hayvanı, 106 adet at, 11 adet katır, 403 adet eşek ve 1000 adet arı kovanı mevcuttur. İlçe merkezinde 1 adet un fabrikası mevcut olup, çalışmamaktadır. İlçe merkezinde Ziraat Bankası ve Şekerbank şubesi bulunmaktadır. Fuar, sergi ve panayır bulunmamaktadır. İlçemizde 24.04.1995 tarihinden itibaren Köylere Hizmet Götürme Birliği bünyesinde süt toplama merkezi faaliyetlerine başlanılmıştır. Günlük kapasite 20 tondur. Bu sayede sütlerdeki brusella hastalığını kontrol etme imkanı da doğmuştur.

İlçemizde küçük bir sanayi (elektrikçi, kaynakçı, oto boyacı, motor tamircisi) bulunmaktadır. Ayrıca ilçede hububat, baklagiller, un, kepek, küspe, yem alım satımı ile beyaz eşya ve mobilyacılık ticaretiyle uğraşan esnaf bulunmaktadır.

İlçe merkezinde genellikle konutlar tek katlı bahçeli olmakla beraber Resmi binalar dışında çok az miktarda çoğunluğu yurtdışındaki işçilerin yaptırmış olduğu betonarme binalar mevcuttur. Diğerleri yığma tipi binalardır. Merkezde sosyal konutların yapıldığına da rastlanmaktadır. Toplu konut kooperatifinin faaliyeti devam etmektedir. İlçeye bağlı mezra- oba yoktur. İlçe merkezinde otel yoktur. Yeni yapılan öğretmenevi bu alandaki boşluğu doldurmaktadır.

İlçede 20 ve 45 yaş grubu arasında işsizlik çoktur. Muhtelif yerlerde istihdam eden yeterince kişi yoktur.

İlçenin tarihi çok eskilere dayanmaktadır. M.Ö.700’lü yıllara kadar uzanmaktadır. Klikya, Bizans İmparatorluğu ve Beyliklerden Dulkadiroğulları Beyliği hakimiyetinde kalmış olup, Osmanlı İmparatorluğuna Yavuz Sultan Selim döneminde dahil edilmiştir. Adana yöresinde yaşamakta olan avşar boylarından bir kısmı Sarız Yaylalarında göçebe hayatı yaşarken 1840’lı yıllarda yerleşik hayata geçmişlerdir.

Sarız İlçesinin içinden geçen Sarız Çayı mevcuttur. Avşarlar çay etrafında biten çimenlere “Öz” ismi verdiklerinden ve ilkbaharda çay etrafında sarı güzel çiçekler yetiştiği için halk dilinde sarıöz ismiyle söylene söylene Sarız ismine dönüştüğü rivayet edilmektedir. Bu isim yörenin genel adı olup, merkezin eski adı Köyyeridir.

Sarız 1946 yılına kadar Pınarbaşı İlçesine bağlı bir nahiye iken, bu tarihte müstakil bir ilçe olmuştur.

Sarız İlçesi İl merkezinin doğusunda,123 km uzaklıkta bulunmaktadır. Coğrafi bakımdan İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Akdeniz Bölgesinin kesiştiği bölümde yer almaktadır. Sarız, Kayseri’nin Tomarza ve Pınarbaşı, Sivas’ın Gürün, Adana’nın Tufanbeyli, Kahramanmaraş’ın Afşin ve Göksun ilçeleri ile çevrilidir. İlçenin yüzölçümü 1410 km2 olup, deniz seviyesinden 1560 m. yüksektedir. İlçenin batısı tahtalı dağları, doğusu Binboğa dağları, Kuzeyi ise Soğanlı, Koçdağı ve Maşat dağları ile çevrilidir. İlçe ekonomik ve coğrafi yapı itibariyle tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır.

Sarız İlçesi karasal iklim koşullarını taşımaktadır. İlçede kışları çok soğuk, yağışlı ve çetin geçmekte, yazları kurak ve serindir.2003 yılı en yüksek hava sıcaklığı ortalama 33 derece,en düşük hava sıcaklığı -24.1 derecedir. İlçenin bitki örtüsü keven, kirpi otu, yabani ayrık otundan ibaret olup, yer yer ardıç, meşe ve kısa boylu fundalık orman örtüsüyle kaplıdır. Dağlarda yoğun erozyon ve toprak derinliğinin azlığı nedeniyle fazla bitki bulunmamaktadır. Başlıca akarsuyu,Seyhan Nehrinin bir kolu olan Sarız Çayıdır.

İlçenin; 1 merkez ve bir kasaba belediyesi olmak üzere iki adet Belediyesi mevcuttur. İlçemizin 36 köyü ve 5 mezrası bulunmaktadır. İlçe merkezinde 8 mahalle, Yeşilkent Belediyesinde ise 4 mahalle olmak üzere 12 mahallesi mevcuttur.

2000 Yılı Genel Nüfus Sayımına göre İlçenin merkez ve köylerinde 14.596 kişi yaşamaktadır. Bu nüfusun 4404’ü ilçe merkezinde 10.192 kişi kasaba ve köylerde yaşamaktadır. İlçe devamlı göç vermektedir. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde -19.47, köylerde ise –33.11 olup, toplamda ise -29.19 nüfus azalması görülmektedir.

Özellikle bazı köylerin % 80’i yabancı ülkelerde yaşamaktadır. Yurtdışına gidemeyenler ise genelde Bursa ve Balıkesir başta olmak üzere büyük kentlere göç etmektedir. İlçe nüfusu 1990 sayımından bu yana 4 919 kişi göç vermiştir.

İlçe, coğrafi yapısı itibariyle tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Yaygın olarak kilim ve halı dokumacılığı yapılmaktadır. İlçe merkezi ve köylerde büyükbaş hayvan, küçükbaş hayvan ile 12.000 civarında arı kolonisi mevcuttur. Ayrıca havuzlu su ürünleri yetiştiriciliği yapılmaktadır. İlçenin ekilebilir tarım arazisi 60.000 hektardır. Çiftçiler; Buğday, nohut, mercimek ve şeker pancarı ekmektedir. Tarımda modernizasyon yeterli değildir. Birkaç köyün dışında sulama kanalı yoktur.

İlçede önemli bir sanayi yatırımı bulunmamaktadır. Birkaç un değirmeni, soğuk demir atölyeleri ve oto tamir atölyeleri bulunmaktadır. İlçede herhangi bir sanayi yapısı ve iş sahası bulunmadığından ilçede işsizlik sorunu hat safhadadır.

Karapınar, Çavdar ve Kıskaçlı köylerinde kömür rezervi bulunmaktadır. Bunlardan Tekneli Köyü Cesurlar mezrasındaki kömür rezervi özel sektör tarafından işletilmeye başlanılmıştır.

İlçede diğer gelir kaynakları olarak el dokuma Kök boyalı Sarız kilimleri Türkiye’de ün yapmıştır. Vatandaşların kendi evlerinde kurmuş oldukları tezgahlarda kilim dokuyarak ev ekonomisine katkıda bulunmaktadırlar.

İlçede; 1200-1300 civarında konut bulunmaktadır. Konutların büyük bir kısmı sağlık şartlarına uygun değildir. Ev yapımında kullanılan malzeme taş ve kerpiçtir. İlçede kışlar çok soğuk ve çetin geçtiğinden çatılar genellikle çinko saç ile kaplıdır. Yerli halkın kiraya verecek kadar evi olmadığından özellikle memurlar konut sıkıntısı çekmektedir. Köylerde ise durum biraz daha kötüdür. Konutlar genellikle toprak damlı ve ahırlarla bitişiktir. İlçe merkezinde ve köylerinde planlı bir yapılaşma yoktur. Nüfusun % 80’i hayvancılıkla uğraşmaktadır. Kaymakamlığın hazırladığı kilim projesi hayata geçirilmiştir. Kök boyalı Sarız kilimleri Türkiye’de ün yapmıştır. Vatandaşlar, kendi evlerinde kurmuş oldukları tezgahlarda kilim dokuyarak ev ekonomisine katkıda bulunmaktadır.

İlçeden başka yerlere yoğun göç olayı olduğundan nüfus artışı görülmemektedir.

İlçenin tarihi MÖ. 1500 lere kadar uzanmaktadır.İlçe, (MÖ. 1500’lerde) Mazaklar, (MÖ..510’larda) Kapadokyalılar, (MÖ.312’lerde) Kayrus, (MÖ.335’te) İskender’in istilası, (MÖ.37’den 1107’ye) Romalılar, 1070’de Alpaslan’ın Romen Diojen’i yenerek Anadolu’ya egemen olmasıyla yöre Anadolu’ya gelen Osmanlıların egemenliğine girer.

• 1071-1168 Danişmentliler İdaresi

• 1077-1307 Anadolu Selçuklular İdaresi

• 1243 ’te Moğol İstilası

• 1312-1388 İlhanlılar İdaresi

• 1388-1446 Kadı Burhanettin Dönemi

• 1446-1467 Karahanlılar

• 1467+ Osmanlılar (Al-i Osman, Al-i Dulkadiriye, Ramazanoğulları, Mısır Memluku Etrakı (1835))

1510’da İran Hükümdarı Şah İsmail’in baskısına maruz kalan Ermenilerden bir kısmı (80-90 hane kadarı) Talas çevresine yerleşmişlerse de Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunu müteakiben bu yöredeki Rumlar Yunanistan’a Ermeniler de muhtelif ülkelere göç etmişlerdir.

İlçe, Kayseri’nin güneydoğusunda ve İl’e 7 km mesafede Erciyes Dağının eteğinde yer alır. İlçe’nin Denizden yüksekliği 1100 metredir.Engebeli bir coğrafi yapıya sahiptir..

Akarsu ve gölü yoktur.Aşağı Talas ortalama 1100 metre rakıma sahip bir vadi, Yukarı Talas 1191 metre rakımlı bir plato görünümündedir.İlçenin Güneydoğusunda 2000 metre yükseklikte Ali Dağı bulunmaktadır. Ali Dağı Erciyes Dağı’nın püskürtmesi sonucu oluşan Volkanik bir dağdır. Kışları soğuk ve kar yağışlı yazları ise sıcak ve kurak geçer. Yağmur genellikle İlkbahar ve Sonbahar mevsiminde yağar. İlçe’de orman bulunmamaktadır Bitki örtüsü olarak çayır,mera ve otlaklarla kaplıdır. İlçe’nin Cebir,Çömlekçi ve Kepez Köylerinde Yaylalar bulunmaktadır.

1907 öncesi Kayseri Livasına bağlı bir kasaba iken 1907’de belde teşkilatı kurulmuş ve 1911 de Kayseri’ye bağlı bir bucak olmuştur.1987’de 3392 Sayılı Kanunla İlçe olmuştur. İlçe’nin 5 kasaba belediyesi ile 16 köyü mevcuttur. (23.07.2004 tarih ve 25531 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 5216 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu gereğince Talas ilçesi merkez ilçe olmuş ve 4 köy mahalleye dönüşmüştür. Bunlar Cebir, Akçakaya, Çatakdere ve Yazılı. Şu anda 12 köyü bulunmaktadır.)

2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre merkez nüfusu 34.879, köylerin nüfusu 20.630 olup, toplam nüfus 55.509’dur. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde 27.15, köylerde ise -7.86 olup, toplamda ise 12.67 nüfus artışı görülmektedir.

İlçe’nin köylerinde genel ekonomik faaliyet,çitçilik,hayvancılık ve inşaat işçiliğidir. İlçe’de Küçük çaplı Mobilya atölyeleri ve Hazır giyim üzerene kurulmuş bir adet tekstil Fabrikası bulunmaktadır.

İlçe’de yapılaşma ikili görünüm arz eder. Aşağı Talas kesiminde çok katlı betonarme konut yapı tarzı,Yukarı Talas kesiminde ise tek katlı, dubleks veya trıblekx tipi lüks yapı tarzı mevcuttur. İlçe’de Kooperatifleşme devam etmekte olup, 6000 konutluk Anayurt Kooperatifi kurulmuştur. İlçe merkez nufusunun çoğu memur, işçi ve emekliler oluşturur.

İlçe, Anadoluya gelen Türk güçlerince kurulmuştur.Bu güçlerin önderliğini Seydi Ali ve Yahya Ali (Yahya Gazi) yapmışlardır.Seydi Ali’ye ait türbe Devlet Hastanesi bahçesinde, Yahya Gazi’ye ait türbe ise Ulu Camii önünde bulunmaktadır. Türbedeki kitabede geçen 1040 tarihi İlçe’nin en eski tarihi bilgisini vermektedir.1913 yılında Belediye teşkilatına kavuşan İlçe, o yıllarda Niğde’ye bağlı bir kasaba iken, Cumhuriyet döneminde Develi İlçesine bağlı bir nahiye durumuna gelmiş, 1954 yılında İlçe statüsüne kavuşmuştur.

Denizden yüksekliği 1210 metre olan ,İlçe sınırları içerisinden geçen zamantı ırmağı, kapuzbaşı şelaleleri çayı, Derebağ şelalesi çayı ve İlçe’nin içerisinden akmakta olan Karaçay başlıca akarsulardır. İlçe, Erciyes Dağının güney yönünde kalan Sultan Sazlığını kuşatan düzlüklerin ve Sakız Dağının doğuya bakan yamaçlarında bir vadi içinde kurulmuştur. İlçe, Kayseri İlinin güneyinde kurulmuş olup, kuzeyi Develi, Güneydoğusu Adana’nın Feke İlçesi, Güneybatısı ve Güneyi Niğde’nin Çamardı ve Kayseri’nin Yeşilhisar ilçeleri ile komşudur.

İlçe’de karasal iklim hüküm sürmekle birlikte, özellikle güneyinde rakımı düşük ormanlık bölgede Akdeniz iklimi hüküm sürer. İlçe yazları 20 derece, kışları ise 18 derece sıcaklık ortalamasına sahiptir. Yıllık maksimum yağış ortalaması 500 mm.dir. Ovalık alanda bol miktarda elma bahçesi bılunmakta, İlçenin güney kısımları dağlık olmakla birlikte Adana sınırlarına yakın olan güneydoğusunda 11674 hektar verimli 33.034 hektar bozuk olmak üzere 44.709 hektar ormanlık alan mevcuttur. Mer’a vasıflı arazi miktarı 558.4 hektardır.

İlçe’nin bir merkez Belediyesi bir de Derebağ Belde Belediyesi olmak üzere iki belediye teşkilatı bulunmaktadır. İlçe merkezi 12 mahalleden ibaret olup, 28 köyü ve 3 mezrası bulunmaktadır.

2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre merkez nüfusu 22.665, köylerin nüfusu 20.538 olup, toplam nüfus 43.203’tür. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde 10.52, köylerde ise -14.09 olup, toplamda ise -1.93 nüfus azalması görülmektedir.

İlçe doğal kaynaklar bakımından ülkemizin ender olan ilçelerinden biridir. Demir cevheri, altın karışımı kurşun, gümüş karışımı çinko ve krom bakımından zengin ocaklara sahiptir. Mevcut yıllık üretim miktarı 2-2,5 milyon ton civarındadır. İlçe’nin görünür rezerv miktarı 20 milyon ton demir, 2 milyon ton çinko ve çinko karışımı kurşun rezervinin yanı sıra henüz rezerv miktarı tesbit edilememiş zengin krom yatataklarının bulunduğu bilinmektedir. İlçe’de Halıcılık en eski faaliyet olarak devam etmektedir. Ayrıca Elmacılık,Hayvancılık ve Madenciliğe bağlı Nakliyecilik başlıca ekonomik faaliyetleri teşkil etmektedir. Maden nakliyesi lokomotif sektör olarak gelişmiştir.

İlçe merkezindeki binalar betonarme yapılardır. Taş ve kerpiç yapılar yok denecek kadar azdır. İnşaatların büyük çoğunluğu iki katlı binalardan oluşmaktadır. Köylerdeki yapılaşma İlçe merkezinin tersine taş ve kerpiç binalardan oluşmaktadır. Yöre ormanlık olduğundan ormanlık bölgelerde yaşayan köylülerin evleri ahşap yapı tarzındadır. İlçe’de 38 adet kahvehene, 5 adet internet kafe, 1 adet otel ve 3 adet pastane mevcut olup, 20.021 kişi yeşil kartlıdır .

İlçe’nin kuruluşu kesin olarak bilinmemekle birlikte, ilk önce Hititler daha sonra Pers’ler MÖ.3500 Yıllarında da İskender’in emrine girmiştir. M.Ö.317 yılında bu bölge Roma İmparatorluğunun hakimiyetine geçmiştir. Kapadokya bölgesinin sekiz büyük şehri içinde adı geçen Kbistra veya Siyiera bugünkü Yeşilhisardır.

M.Ö.256 yılında İran’ın daha sonra tekrar Bizans İmparatorluğunun hakimiyetine giren Kbistra, 672 yılında Battal Gazi’nin fethi ile, ilk defa Müslümanların eline geçmiştir. Yeşilhisar zaman içerisinde Abbasiler, Danişmendkliler ve 1114 yılında da Selçuklular, İlhanlılar, Karamanoğulları egemenliğine giren Yeşilhisar, Yıldırım Beyazıt zamanında Osmanlıların hakimiyetine girmiştir. Fatih Sultan Mehmet, Koçi Bey’i Yeşilhisar’ın fethi için memur etmiştir.

İlçe Deniz seviyesinden 1100 metre yükseklikte olup, 986 km2’lik bir alanı kapsar. İlçe geniş Karahisar Ovasının batı ucunda, Karadağ’ın Doğuya uzanan etekleri üzerinde kurulmuştur. İl merkezine uzaklığı 65 km.dir. İlçe’nin Doğusunda Develi İlçesi, Batısında Ürgüp İlçesi, Kuzeyinde İncesu İlçesi ve Güneyinde de Niğde İli Çamardı İlçesi ile sınırdır.

İlçe’de karasal iklim hüküm sürmekte, yazları sıcak ve kurak, kışları soguk ve kar yağışlıdır. Yagmur son derece az düşer. İlçe’de orman bulunmamaktadır. Yeterli derecede meyve ağaçları mevcuttur.

İlçe,1856 yılında nahiye olarak Kayseri’ye, 1905 yılında İncesu’ya baglanmıştır. 11.06.1947 tarih ve 5071 Sayılı Kanun ile İlçe olmuştur. İlçe 14 mahalleden müteşekkildir. İlçe’ye bağlı 21 köy mevcut olup mezra ve oba yoktur.

2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre merkez nüfusu 13.586, köylerin nüfusu 11.244 olup, toplam nüfus 24.830’dur. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde 13.21, köylerde ise -10.77 olup, toplamda ise 1.64 nüfus artışı görülmektedir.

İlçe’nin ekonomik yapısı, tarım, hayvancılık ve turizm ağırlıklıdır. Sulu bölgelerde meyvecilik, Endüstriyel bitkilerden pancar ve patates ekimi yapılmaktadır.

İlçe’nin eski yerleşim mahalleleri ahşap ve kerpiçten yapılmış evlerdir. İlçe’nin Kuzey ve Güney istikametinde yeni ve modern binalar yapılmaktadır. İlçe’de halı hazır iki adet Konut Kooperatifi bulunmaktadır.

İlçe’nin tarihi İl Merkezi olan Kayseri ile aynıdır. Kayseri’den ayrı olarak Tomarza adına ilk defa “Jennigs” adlı batılı bir yazarın “16.yy’da Erciyes Dağı” adlı eserinde raslanmaktadır. Bu eserde ilçeden köy olarak bahsedilmekte. 1071 yılında Alpaslan’ın Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu’nun fethine kadar bölge sırasıyla Kapadokyalılar, Büyük İskender’in Makedonya İmparatorluğu ve Romalıların idaresinde kalmıştır. Malazgirt Zaferinden sonra bölgeye Uygur Türkleri ile İran’dan gelen Avşar Türkleri yerleşmiştir. İlçedeki muhacir Türk nufusunun özellikle “93 Harbi” olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı Rus savaşı sırasında arttığı görülmektedir. Rus işgalinden kaçan çok sayıda Türk ailesi İlçe merkezi ve etrafındaki köylere yerleşmişlerdir.

İlçe, düz bir arazi üzerine kurulmuştur. Kuzeyi Talas ve Bünyan,Güneyi Adana İl’inin Tufanbeyli İlçesi,Batısı Develi İlçesi,Dogusu Sarız ve Pınarbaşı İlçeleri ile çevrilidir. Yüzölçümü 1452 km kare olup, il merkezine olan uzaklığı 56 km.dir. İlçe”nin denizden yüksekliği 1397 metredir. İlçe’nin üç ovası mevcuttur. Bunlar,Göstere ovası,Mandal ovası ve Çukuryavşan ovalarıdır.Akarsuları Zamantı Irmağı,Kuru çay ve Şehriyel suyu’dur.İlçe’nin Dağları ise, Aygörmez (2072 m),Sövengen (1953 m) ve Sümengen dağı ile İlçe’nin güney ve güneydoğusunda ise Torosların Tahtalı kolunu oluşturan sıradağlar vardır.

İlçe’de kışları soğuk ve yagışlı, yazları sıcak ve kurak özelliklere sahip karasal iklim hüküm sürer. Kış aylarında yagışlar yağmur ve kar şeklinde olur. Bitki örtüsü olarak Güneydeki Toros Daglarının eteklerinde 20.000 dekar orman,20.000 dekar fundalık bulunmakta olup,diğer kısımlar kıraç arazi yapısına sahiptit.Toprak erezyonu çok fazladır.

İlçe, 1864 yılında çıkarılan “Vilayet Kanunnamesi” ile Kayseri sancağının Develi İlçesine bağlı bir nahiyesi iken, 1953 yılında çıkarılan kanunla İlçe, Develi İlçesinden ayrılarak müstakil ilçe olmuştur. Merkez belediyesi, Dadaloğlu ve Emiruşağı kasabaları ile 3 belediye, 44 köy ile toplam 47 idari birimden oluşmaktadır. Dadaloğlu Belediyesinin 4, Emiruşağı Belediyesinin 2 mahallesi vardır.

2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre merkez nüfusu 10.963, köylerin nüfusu 24.845 olup, toplam nüfus 35.808’dir. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde -3.35, köylerde ise -10.68 olup, toplamda ise –8.50 nüfus azalması görülmektedir.

İlçe’de halkın büyük çoğunluğu hayvancılık, çiftçilik, serbest işçilik ve halı dokumacılığı ile geçimini sağlamaktadır. İlçede genellikle kuru tarım yapılmaktadır